Meeroudergezin door de bril van de mediator

Het meeroudergezin ziet ook juridisch het licht 
Altijd interessant om oude normen weer eens tegen het licht te houden. Zo ook de relatie van ouders tot hun kinderen. Een huwelijkse relatie waarbinnen kinderen geboren worden, jarenlang de norm, is vandaag de dag niet meer vanzelfsprekend. Er worden meer kinderen buiten een huwelijksrelatie geboren dan daarbinnen. De juridische werkelijkheid en de dagelijkse werkelijkheid botsen en dus reden om dat onder de loep te nemen. Een Staatscommissie onder leiding van Aleid Wolfsen heeft dat op zich genomen.  Vandaag is een advies uitgebracht met maar liefst 68 aanbevelingen om met name het juridische kader van familierechtrelaties aan te passen. Het meeroudergezinwordt dan ook juridisch mogelijk. Enthousiaste reacties alom.

Staatscommissie Herijking Ouderschap
Wolfsen stelde een tienkoppige commissie samen met juristen, pedagogen en sociologen. Deze professionals informeerden elkaar over de laatste stand van zaken op hun gebied van de wetenschap. Vervolgens spraken ze met experts in binnen- en buitenland en met ruim tachtig ervaringsdeskundigen die reageerden op een oproep op internet. “Zo kwamen we tot wat je een soort crowd wisdom in minivorm kunt noemen”, aldus Wolfsen. “Ik vond het een heel mooi proces.” De commissie heeft adviezen uitgebracht om de hedendaagse werkelijkheid met samengestelde en meeroudergezinnen juridisch in kaders te gieten.
​
Samenvatting van enkele adviezen
Centraal in de voorstellen staat een overeenkomst die ouders van een meeroudergezin, liefst voor de geboorte van het kind, aan de rechter moeten voorleggen. Er wordt een speciale curator aangesteld voor de belangen van het kind. In die meerouderovereenkomst worden dan zaken vastgelegd over de achternaam van het kind, de opvoeding, de verzorging en de financiële lasten. Een rechter kan de overeenkomst ook weer ‘afschalen’, bijvoorbeeld bij een scheiding.
Als randvoorwaarden geldt in de voorstellen dat er maximaal vier ouders per kind kunnen worden geregistreerd en dat het kind in maximaal twee huishoudens mag worden opgevoed. Het ouderschap moet bij voorkeur voor de geboorte worden geregeld. Voor ongehuwde en niet-geregistreerde partners moet dat makkelijker worden gemaakt, zodat zij vanaf dag 1 officieel ouder zijn. Of de curator die bij de totstandkoming van de meerouderovereenkomst de belangen van het kind in het oog moet houden ook betrokken blijft bij de invulling van de overeenkomst is schrijver dezes op dit moment nog niet geheel duidelijk.

Een wettelijke regeling voor draagmoeders moet voortaan voorkomen dat wensouders buitenlandse draagmoeders inschakelen waarbij risico op kinderhandel niet is uit te sluiten. Voorgesteld wordt door de commissie om het draagmoedertraject vooraf door de rechter te laten goedkeuren. Draagmoeder en minimaal één van de wensouders moeten in Nederland wonen, er mag geen sprake zijn van commercieel draagmoederschap en de draagmoeder kan tot zes weken na de geboorte de rechter verzoeken de overeenkomst te ontbinden.
Kinderen worden volgens de voorstellen al op jonge leeftijd (8 jaar) betrokken in de opvoedsituatie.

Door de bril van de mediator
Een kind dat opgroeit in een harmonieuze omgeving, waar het zich gewenst en geliefd voelt is een enorme bofkont. Dat weten veel mediators die te maken krijgen met situaties waar relaties niet meer in harmonie zijn. Het gejuich van diverse groeperingen ouders over de voorstellen van de staatscommissie is hartverwarmend. De angst slaat echter menig mediator om het hart wanneer die bedenkt hoe extra gecompliceerd het gaat worden bij een scheiding binnen een meeroudergezin. Biologische ouders, genetische ouders, juridische ouders, wensouders, pleegouders, adoptie ouders, stiefouders, biologische grootouders, genetische grootouders, pleeggrootouders, adoptie grootouders, stiefgrootouders, kunnen allemaal een belang hebben bij het regelen van ouderschap en omgang na een scheiding. Jonge kinderen (vanaf 8 jaar mogen zij immers mee bepalen hoe een en ander geregeld gaat worden) kunnen worden gemanipuleerd. Ook een speciale curator voor de belangen van het kind kan dat niet of nauwelijks voorkomen.
,,Het kind staat altijd centraal.” Zegt de heer Wolfsen. Dat mag juridisch zo zijn, in de praktijk lukt dat lang niet in alle gevallen. Waar relaties op de klippen lopen wordt het vaak ingewikkeld. Met meer ouders, die allemaal weer een eigen belang en een  eigen achterban hebben komt het belang van het kind regelmatig in de verdrukking.