woordenlijst
A
Amsterdams ADR Instituut
Een door het MfN erkend opleidingsinstituut dat ADR opleidingen speciaal gericht op juristen verzorgt.
Arbeidsconflict
Een arbeidsconflict is een conflictsituatie tussen een werknemer en werkgever, die betrekking heeft op de werksituatie. Daarbij kan het bijvoorbeeld gaan over arbeidsvoorwaarden en arbeidsverhoudingen en slecht verlopende samenwerking, maar ook over ziekmakende werkomstandigheden. Van een arbeidsconflict is sprake, wanneer er problemen in functioneren van personen en/of de organisatie ontstaan en als deze problemen langdurig voortbestaan en niet goed worden opgelost. Mensen raken daardoor gefrustreerd, zij voelen zich persoonlijk belemmerd en worden mogelijk arbeidsongeschikt. Arbeidsconflicten lenen zich over het algemeen goed om met behulp van mediation opgelost te worden.
Arbeidsmediation
Mediation in arbeidsgeschillen en in kwesties die gaan over arbeidsvoorwaarden en arbeidsverhoudingen. Wanneer mensen samen werken en er problemen ontstaan kan mediation een prima middel zijn om een oplossing te vinden. Deelnemers aan de mediation komen dan weer on speaking terms zodat er in de toekomst weer prettig samengewerkt kan worden. Maar ook wanneer de wegen van werkgever en werknemer scheiden kan mediation er aan bijdragen dat op een goede manier afscheid van elkaar wordt genomen. Voor de werknemer kan dit opleveren dat geen blijvende schade door rancune wordt veroorzaakt en voor werkgever kan de uitstraling binnen en buiten het bedrijf dat men door middel van gesprek de problemen oplost een positief imago opleveren.
Arbeidsmediator
Een mediator die zich vooral toelegt op het begeleiden van mediations in arbeidsgeschillen. Doorgaans heeft de mediator een specialisatieopleiding op het terrein van arbeidsgeschillen gevolgd.
Arbitrage
Een regeling, waarbij betrokkenen zich op voorhand neerleggen bij de beslissing van degene, die daartoe gevraagd is (de arbiter). Kenmerkend voor arbitrage is dat er sprake is van een aantal waarborgen neergelegd in het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering waaraan arbitrage moet voldoen.
Vooral in het bedrijfsleven kiezen partijen vaak voor arbitrage als alternatief voor een procedure bij de rechter. Zakelijke relaties spreken dan van te voren af dat zij eventuele geschillen zullen voorleggen aan een arbitragecommissie. Zo’n commissie bestaat uit één of drie arbiters (scheidsrechters) die werkzaam zijn in de betreffende bedrijfstak. De arbitragecommissie (of het arbitragecollege) behandelt het conflict op een manier die lijkt op die van de rechter. De eiser dient schriftelijk een eis in en de tegenpartij reageert schriftelijk met een verweer. Eventueel volgt een tweede schriftelijke ronde. Daarna organiseert de arbitragecommissie een zitting waar de partijen hun standpunt mondeling kunnen toelichten. Ook kan de commissie getuigen en deskundigen horen of zelf kijken waarom het gaat, bijvoorbeeld door een bezoek te brengen aan een bouwwerk. Als de commissie een beslissing heeft genomen, zet ze die op papier. De commissie stuurt dit vonnis naar de beide partijen. Ook wordt het vonnis vastgelegd bij de griffie van de rechtbank.
Bij arbitrage kiezen dus niet de betrokkenen maar de arbiter, of de arbitragecommissie de oplossing.
Awb
In de Algemene wet bestuursrecht (afgekort Awb) zijn de algemene regels voor de verhouding tussen de overheid en de individuele burgers, bedrijven en dergelijke vastgelegd. Dit domein heet het bestuursrecht.
AWB Commissie
Een commissie als bedoeld in hoofdstuk 7 van de Algemene wet Bestuursrecht, die een overheidsorgaan adviseert over een door een ambtenaar of burger ingediend bezwaarschrift tegen een genomen besluit. Deze procedure moet verplicht vooraf worden doorlopen, voordat men in beroep kan gaan bij de bestuursrechter.
Een door het MfN erkend opleidingsinstituut dat ADR opleidingen speciaal gericht op juristen verzorgt.
Arbeidsconflict
Een arbeidsconflict is een conflictsituatie tussen een werknemer en werkgever, die betrekking heeft op de werksituatie. Daarbij kan het bijvoorbeeld gaan over arbeidsvoorwaarden en arbeidsverhoudingen en slecht verlopende samenwerking, maar ook over ziekmakende werkomstandigheden. Van een arbeidsconflict is sprake, wanneer er problemen in functioneren van personen en/of de organisatie ontstaan en als deze problemen langdurig voortbestaan en niet goed worden opgelost. Mensen raken daardoor gefrustreerd, zij voelen zich persoonlijk belemmerd en worden mogelijk arbeidsongeschikt. Arbeidsconflicten lenen zich over het algemeen goed om met behulp van mediation opgelost te worden.
Arbeidsmediation
Mediation in arbeidsgeschillen en in kwesties die gaan over arbeidsvoorwaarden en arbeidsverhoudingen. Wanneer mensen samen werken en er problemen ontstaan kan mediation een prima middel zijn om een oplossing te vinden. Deelnemers aan de mediation komen dan weer on speaking terms zodat er in de toekomst weer prettig samengewerkt kan worden. Maar ook wanneer de wegen van werkgever en werknemer scheiden kan mediation er aan bijdragen dat op een goede manier afscheid van elkaar wordt genomen. Voor de werknemer kan dit opleveren dat geen blijvende schade door rancune wordt veroorzaakt en voor werkgever kan de uitstraling binnen en buiten het bedrijf dat men door middel van gesprek de problemen oplost een positief imago opleveren.
Arbeidsmediator
Een mediator die zich vooral toelegt op het begeleiden van mediations in arbeidsgeschillen. Doorgaans heeft de mediator een specialisatieopleiding op het terrein van arbeidsgeschillen gevolgd.
Arbitrage
Een regeling, waarbij betrokkenen zich op voorhand neerleggen bij de beslissing van degene, die daartoe gevraagd is (de arbiter). Kenmerkend voor arbitrage is dat er sprake is van een aantal waarborgen neergelegd in het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering waaraan arbitrage moet voldoen.
Vooral in het bedrijfsleven kiezen partijen vaak voor arbitrage als alternatief voor een procedure bij de rechter. Zakelijke relaties spreken dan van te voren af dat zij eventuele geschillen zullen voorleggen aan een arbitragecommissie. Zo’n commissie bestaat uit één of drie arbiters (scheidsrechters) die werkzaam zijn in de betreffende bedrijfstak. De arbitragecommissie (of het arbitragecollege) behandelt het conflict op een manier die lijkt op die van de rechter. De eiser dient schriftelijk een eis in en de tegenpartij reageert schriftelijk met een verweer. Eventueel volgt een tweede schriftelijke ronde. Daarna organiseert de arbitragecommissie een zitting waar de partijen hun standpunt mondeling kunnen toelichten. Ook kan de commissie getuigen en deskundigen horen of zelf kijken waarom het gaat, bijvoorbeeld door een bezoek te brengen aan een bouwwerk. Als de commissie een beslissing heeft genomen, zet ze die op papier. De commissie stuurt dit vonnis naar de beide partijen. Ook wordt het vonnis vastgelegd bij de griffie van de rechtbank.
Bij arbitrage kiezen dus niet de betrokkenen maar de arbiter, of de arbitragecommissie de oplossing.
Awb
In de Algemene wet bestuursrecht (afgekort Awb) zijn de algemene regels voor de verhouding tussen de overheid en de individuele burgers, bedrijven en dergelijke vastgelegd. Dit domein heet het bestuursrecht.
AWB Commissie
Een commissie als bedoeld in hoofdstuk 7 van de Algemene wet Bestuursrecht, die een overheidsorgaan adviseert over een door een ambtenaar of burger ingediend bezwaarschrift tegen een genomen besluit. Deze procedure moet verplicht vooraf worden doorlopen, voordat men in beroep kan gaan bij de bestuursrechter.
B
BATNA
Best Alternative to a Negotiated Agreement. Wordt betrokkenen wel voorgehouden door de mediator teneinde hen inzicht te verschaffen wat het effect is van bijvoorbeeld het beëindigen van de mediation.
BAZO
Best Alternatief zonder onderhandelen. Nederlandse vertaling van BATNA. Wordt betrokkenen wel voorgehouden door de mediator teneinde hen inzicht te verschaffen wat het effect is van bijvoorbeeld het beëindigen van de mediation.
Belangenverstrengeling
De Mediator dient zich onafhankelijk op te stellen. De Mediator mag geen uitspraak doen over het geschil of een onderdeel daarvan, tenzij betrokkenen hem dat gezamenlijk uitdrukkelijk verzoeken.
De mediator mag zich bij het uitvoeren van een mediation niet laten leiden door andere belangen die hij bij (één van) de betrokkenen eventueel heeft. Als blijkt dat er sprake is (of kan zijn)van belangenverstrengeling, moet de mediator daar transparant in zijn en - in het uiterste geval - zijn taak overdragen aan een andere mediator.
Bemiddeling
Bemiddeling geschiedt doordat betrokkenen die een geschil met elkaar hebben een onafhankelijke derde inschakelen om het probleem te beslechten. Dat doet de bemiddelaar door een actieve rol te vervullen in het opsporen van de kernpunten van het conflict en door met elk van de betrokkenen af te stemmen waaruit de oplossings-mogelijkheden kunnen bestaan en/of door zelf deze oplossingen mee te helpen bedenken. De bemiddelaar stelt zich meestal op tussen de strijdende betrokkenen en kan voor hen dienen als “buffer”. Zolang het conflict nog in volle hevigheid bestaat zal de bemiddelaar er meestal voor zorgen dat de strijdende betrokkenen niet rechtstreeks met elkaar communiceren. Bij bemiddeling zal de bemiddelaar zich uiteraard ook verdiepen in de inhoud (en de juridische merites) van het geschil.
De rol van de bemiddelaar is duidelijk anders dan die van de mediator. Bij mediation , zorgt de mediator ervoor dat betrokkenen juist wél met elkaar in gesprek komen. Daarbij neemt de mediator een volstrekt onafhankelijke en neutrale positie in ten opzichte van de betrokkenen. Hij geeft geen oordeel over het conflict en zal niet aangeven welke oplossing betrokkenen daarvoor moeten kiezen. De mediator speelt, als manager van het onderhandelingsproces tussen de betrokkenen, dus slechts een faciliterende rol ten behoeve van de betrokkenen.
Benoeming van mediator
Uitgangspunt is dat betrokkenen zelf een mediator kiezen. Soms ligt dit gevoelig wanneer het conflict tussen hen bijvoorbeeld al aardig is geëscaleerd. “o, wil jij meneer Pietersen? Dan wil ik juist meneer Izegrim” In zo’n situatie kan het handig zijn wanneer er bijvoorbeeld een lijstje met drie mogelijke mediators wordt voorgelegd en je vraagt aan betrokkenen om er ieder twee te kiezen. Er zijn bedrijven en instanties die werken met interne mediators of soms ook wel met een beperkt aantal externe mediators. Dan wordt er een mediator voorgesteld en wanneer een van betrokkenen bezwaar heeft tegen de voorgestelde mediator dan kan er een ander worden aangezocht.
Beslissingsmodellen bij onenigheid
Donald MacGillavry noemt in zijn boek “Echtscheiding en bemiddeling” een aantal vormen van gedragspatronen die het nemen van beslissingen in een relatie, hetzij in een samenlevingsrelatie, hetzij in een samenwerkingsrelatie, bepalen.
Bestuursrecht
Dit regelt de rechtsverhouding zowel tussen burgers en bestuursorganen, als tussen bestuurs¬organen onderling. Het omvat het geheel van regels betreffende de wijze waarop de overheid besluiten neemt, alsook de wijze waarop daartegen bezwaar kan worden gemaakt en kan worden geprocedeerd. Deze regels zijn opgenomen in de Algemene wet bestuursrecht (Awb).
Zie ook: Administratieve rechtspraak.
Bewijsovereenkomst
In de mediationovereenkomst wordt opgenomen dat de daarin overeengekomen vertrouwelijkheid (geheimhouding) geldt als bewijsovereenkomst in de zin van art. 7.900 BW (vaststellingsovereenkomst). Het betekent dat de deelnemers overeenkomen dat alles wat tussen hen in de mediation wordt uitgewisseld niet zal worden gebruikt in een eventueel later te voeren (gerechtelijke) procedure. Zo’n bewijsovereenkomst bindt ook de rechter.
Bijdrage vakontwikkeling mediators
Om de vakkennis op peil te houden zijn MfN-registermediators verplicht om jaarlijks met het vak bezig te zijn, elk uur vakinhoudelijke verdieping wordt dan gehonoreerd met een PE-punt. Degene die als opleider/trainer een bijdrage levert kan daarmee ook PE-punten krijgen. Zie voor meer uitgebreide informatie: MFN Reglement PE MfN-registermediators.
Bijkomende maatregel
In het kader van het klacht- en tuchtrecht kan de Tuchtcommissie naast een primaire maatregel (waarschuwing; berisping; schorsing voor ten hoogste één jaar; permanente doorhaling van de registratie bij het MFN) ook een bijkomende maatregel opleggen. Daarbij gaat het om de openbaarmaking van een opgelegde maatregel, op een door de tuchtcommissie te bepalen wijze.
Bijzondere verplichtingen van betrokkenen
In de mediationovereenkomst wordt vastgelegd dat betrokkenen:
Blinde vlek
Vrijwel ieder mens heeft zijn eigen “blinde vlekken”. De “blinde vlek” wordt beschreven in het JOHARI-venster (zie aldaar). Het gaat bij de “blinde vlek” om dat gedeelte van de persoonlijkheid, dat wél bij anderen, maar niet bij de persoon zelf bekend is. Door het geven van feedback kan de mediator inzicht geven in de blinde vlek van de deelnemers en op die manier hun blinde vlek verkleinen.
Boodschap
Alle communicatieve uitingen van mensen, verbaal en non-verbaal, bevatten minimaal vier aspecten:
Bindend advies
Een vorm van geschiloplossing waarbij betrokkenen van tevoren overeenkomen dat ze de beslissing die in hun situatie door een derde wordt gegeven zullen navolgen. Uitspraken van geschillencommissies zijn vaak een bindend advies. Ook de “rijdende rechter” geeft een bindend advies (geen vonnis). Men kan niet in beroep gaan!
Best Alternative to a Negotiated Agreement. Wordt betrokkenen wel voorgehouden door de mediator teneinde hen inzicht te verschaffen wat het effect is van bijvoorbeeld het beëindigen van de mediation.
BAZO
Best Alternatief zonder onderhandelen. Nederlandse vertaling van BATNA. Wordt betrokkenen wel voorgehouden door de mediator teneinde hen inzicht te verschaffen wat het effect is van bijvoorbeeld het beëindigen van de mediation.
Belangenverstrengeling
De Mediator dient zich onafhankelijk op te stellen. De Mediator mag geen uitspraak doen over het geschil of een onderdeel daarvan, tenzij betrokkenen hem dat gezamenlijk uitdrukkelijk verzoeken.
De mediator mag zich bij het uitvoeren van een mediation niet laten leiden door andere belangen die hij bij (één van) de betrokkenen eventueel heeft. Als blijkt dat er sprake is (of kan zijn)van belangenverstrengeling, moet de mediator daar transparant in zijn en - in het uiterste geval - zijn taak overdragen aan een andere mediator.
Bemiddeling
Bemiddeling geschiedt doordat betrokkenen die een geschil met elkaar hebben een onafhankelijke derde inschakelen om het probleem te beslechten. Dat doet de bemiddelaar door een actieve rol te vervullen in het opsporen van de kernpunten van het conflict en door met elk van de betrokkenen af te stemmen waaruit de oplossings-mogelijkheden kunnen bestaan en/of door zelf deze oplossingen mee te helpen bedenken. De bemiddelaar stelt zich meestal op tussen de strijdende betrokkenen en kan voor hen dienen als “buffer”. Zolang het conflict nog in volle hevigheid bestaat zal de bemiddelaar er meestal voor zorgen dat de strijdende betrokkenen niet rechtstreeks met elkaar communiceren. Bij bemiddeling zal de bemiddelaar zich uiteraard ook verdiepen in de inhoud (en de juridische merites) van het geschil.
De rol van de bemiddelaar is duidelijk anders dan die van de mediator. Bij mediation , zorgt de mediator ervoor dat betrokkenen juist wél met elkaar in gesprek komen. Daarbij neemt de mediator een volstrekt onafhankelijke en neutrale positie in ten opzichte van de betrokkenen. Hij geeft geen oordeel over het conflict en zal niet aangeven welke oplossing betrokkenen daarvoor moeten kiezen. De mediator speelt, als manager van het onderhandelingsproces tussen de betrokkenen, dus slechts een faciliterende rol ten behoeve van de betrokkenen.
Benoeming van mediator
Uitgangspunt is dat betrokkenen zelf een mediator kiezen. Soms ligt dit gevoelig wanneer het conflict tussen hen bijvoorbeeld al aardig is geëscaleerd. “o, wil jij meneer Pietersen? Dan wil ik juist meneer Izegrim” In zo’n situatie kan het handig zijn wanneer er bijvoorbeeld een lijstje met drie mogelijke mediators wordt voorgelegd en je vraagt aan betrokkenen om er ieder twee te kiezen. Er zijn bedrijven en instanties die werken met interne mediators of soms ook wel met een beperkt aantal externe mediators. Dan wordt er een mediator voorgesteld en wanneer een van betrokkenen bezwaar heeft tegen de voorgestelde mediator dan kan er een ander worden aangezocht.
Beslissingsmodellen bij onenigheid
Donald MacGillavry noemt in zijn boek “Echtscheiding en bemiddeling” een aantal vormen van gedragspatronen die het nemen van beslissingen in een relatie, hetzij in een samenlevingsrelatie, hetzij in een samenwerkingsrelatie, bepalen.
- In een taakgerichte relatie is men niet gewend om te overleggen, immers ieder heeft zijn eigen taak en men vult elkaar daarin aan (complementair) indien er veranderingen in het systeem aan de orde zijn leveren die vaak stof tot onenigheid. Dan moet er worden overlegd en dat is men juist niet gewend. Het bijbehorende ruziegedrag wordt wel omschreven als “dwang en terugtrekgedrag”.
- In een Autonome relatie zijn betrokkenen vrij en autonoom in hun handelen; Als er dan ruzie ontstaat gaan betrokkenen dit ook autonoom aan en spreken we van symetrische escalatie als ruziemodel.
- Bij een overlegrelatie zijn betrokkenen gewend om alles met elkaar te bespreken, voortkomend uit de wens om controle en invloed op elkaars gedrag uit te oefenen. Zij konden het altijd goed met elkaar vinden en willen elkaar meestal niet onnodig kwetsen. Wat zij niet kunnen is beslissingen nemen, maar overleggen kunnen ze goed, dus als zij ruzie maken dan kan dat jaren doorgaan. Het ruziegedrag na een dergelijke relatie kenmerkt zich door de woorden “Ja, maar…” en wordt wel interpunctie genoemd.
Bestuursrecht
Dit regelt de rechtsverhouding zowel tussen burgers en bestuursorganen, als tussen bestuurs¬organen onderling. Het omvat het geheel van regels betreffende de wijze waarop de overheid besluiten neemt, alsook de wijze waarop daartegen bezwaar kan worden gemaakt en kan worden geprocedeerd. Deze regels zijn opgenomen in de Algemene wet bestuursrecht (Awb).
Zie ook: Administratieve rechtspraak.
Bewijsovereenkomst
In de mediationovereenkomst wordt opgenomen dat de daarin overeengekomen vertrouwelijkheid (geheimhouding) geldt als bewijsovereenkomst in de zin van art. 7.900 BW (vaststellingsovereenkomst). Het betekent dat de deelnemers overeenkomen dat alles wat tussen hen in de mediation wordt uitgewisseld niet zal worden gebruikt in een eventueel later te voeren (gerechtelijke) procedure. Zo’n bewijsovereenkomst bindt ook de rechter.
Bijdrage vakontwikkeling mediators
Om de vakkennis op peil te houden zijn MfN-registermediators verplicht om jaarlijks met het vak bezig te zijn, elk uur vakinhoudelijke verdieping wordt dan gehonoreerd met een PE-punt. Degene die als opleider/trainer een bijdrage levert kan daarmee ook PE-punten krijgen. Zie voor meer uitgebreide informatie: MFN Reglement PE MfN-registermediators.
Bijkomende maatregel
In het kader van het klacht- en tuchtrecht kan de Tuchtcommissie naast een primaire maatregel (waarschuwing; berisping; schorsing voor ten hoogste één jaar; permanente doorhaling van de registratie bij het MFN) ook een bijkomende maatregel opleggen. Daarbij gaat het om de openbaarmaking van een opgelegde maatregel, op een door de tuchtcommissie te bepalen wijze.
Bijzondere verplichtingen van betrokkenen
In de mediationovereenkomst wordt vastgelegd dat betrokkenen:
- zich tijdens de mediation onthouden van acties of gedragingen die de mediation bemoeilijken of belemmeren én
- bereid zijn om naar elkaars argumenten te luisteren en te zoeken naar oplossingen
Blinde vlek
Vrijwel ieder mens heeft zijn eigen “blinde vlekken”. De “blinde vlek” wordt beschreven in het JOHARI-venster (zie aldaar). Het gaat bij de “blinde vlek” om dat gedeelte van de persoonlijkheid, dat wél bij anderen, maar niet bij de persoon zelf bekend is. Door het geven van feedback kan de mediator inzicht geven in de blinde vlek van de deelnemers en op die manier hun blinde vlek verkleinen.
Boodschap
Alle communicatieve uitingen van mensen, verbaal en non-verbaal, bevatten minimaal vier aspecten:
- Zakelijk, de inhoud
- Relationeel, ingegeven door de relatie tussen zender en ontvanger
- Expressief, zegt iets over de emotie van degene die de boodschap uit
- Appelerend, een verborgen verzoek
Bindend advies
Een vorm van geschiloplossing waarbij betrokkenen van tevoren overeenkomen dat ze de beslissing die in hun situatie door een derde wordt gegeven zullen navolgen. Uitspraken van geschillencommissies zijn vaak een bindend advies. Ook de “rijdende rechter” geeft een bindend advies (geen vonnis). Men kan niet in beroep gaan!
C
Caucus
Een afzonderlijk gesprek van de mediator met elk van de betrokkenen. Een caucus wordt wel gehouden om betrokkenen de ruimte te geven over een barrière te stappen die maakt dat zij bepaalde aangelegenheden, die voor de mediation van belang zijn, niet kunnen/willen benoemen. Door het met de mediator te bespreken wordt er ruimte geschapen om het ook in een gezamenlijke bespreking bespreekbaar te maken.
Competitief
Stijl van onderhandelen uitgaande van competitie. De stijl wordt gekenmerkt door geen vragen te stellen maar te werken met ik-, jij boodschappen en statements.
Conflict
Een conflict is een spanning die ontstaat als strevingen, doelen, waarden, opvattingen, belangen en dergelijke van twee ( of meer ) mensen elkaar tegenwerken of uitsluiten.
Coöperatief
Stijl van onderhandelen gebaseerd op samenwerking. De stijl wordt gekenmerkt doordat er veel spiegelende, open en hypothetische vragen worden gesteld.
Een afzonderlijk gesprek van de mediator met elk van de betrokkenen. Een caucus wordt wel gehouden om betrokkenen de ruimte te geven over een barrière te stappen die maakt dat zij bepaalde aangelegenheden, die voor de mediation van belang zijn, niet kunnen/willen benoemen. Door het met de mediator te bespreken wordt er ruimte geschapen om het ook in een gezamenlijke bespreking bespreekbaar te maken.
Competitief
Stijl van onderhandelen uitgaande van competitie. De stijl wordt gekenmerkt door geen vragen te stellen maar te werken met ik-, jij boodschappen en statements.
Conflict
Een conflict is een spanning die ontstaat als strevingen, doelen, waarden, opvattingen, belangen en dergelijke van twee ( of meer ) mensen elkaar tegenwerken of uitsluiten.
Coöperatief
Stijl van onderhandelen gebaseerd op samenwerking. De stijl wordt gekenmerkt doordat er veel spiegelende, open en hypothetische vragen worden gesteld.
D
Déjuridisering
In de nota van de minister van Justitie “Mediation en het rechtsbestel” (2005) is als uitgangspunt opgenomen dat er bij het oplossen van conflicten naar moet worden gestreefd om deze uit de juridische sfeer te halen. In de eerste plaats moet worden gestimuleerd dat de conflictbetrokkenen zélf naar oplossingen zoeken. Doorverwijzing naar mediation is daartoe een goede mogelijkheid.
Doorverwijzing naar mediation
Een term die wordt gehanteerd wanneer er een gerechtelijke procedure loopt en deze wordt aangehouden gedurende de tijd dat betrokkenen proberen om met mediation een oplossing te vinden. Tijdens het project “Mediation naast Rechtspraak”(van 2000 tot en met 2005) is er een doorverwijzingsvoorziening ontwikkeld. Bij alle Nederlandse Gerechten en bij het Juridisch Loket bestaat nu een procedure om door te verwijzen naar mediation.
Draai- en categorisatiefase
Vierde fase in de mediation. In deze fase bereiken betrokkenen een omslagpunt. Er ontstaat inzicht in de beweegredenen van de ander hetgeen kan leiden tot verzoenende gebaren. Het is de fase waarin alle belangen/onderwerpen op een rij worden gezet waar een oplossing voor gezocht wordt.
Dynamische Oordeelsvorming
Het proces waarlangs de mens tot een oordeel komt is opgebouwd uit een aantal te onderscheiden en te ordenen onderdelen. Het gaat daarbij om de vraag die iemand heeft, de feitelijke situatie waarin de vraag zich voordoet, de denkbeelden hierover, doelen die worden gesteld en de manier waarop deze kunnen worden gerealiseerd. Het is een proces, dat dynamisch verloopt. Kennis van de opbouw en het verloop van het oordeelsvormingsproces maakt dit proces in de praktijk inzichtelijker en daardoor bewuster bestuurbaar. Het model van Dynamische Oordeelsvorming beschrijft hoe mensen tot oordelen (conclusies en besluiten) komen.
Kennis van dit proces stelt de mediator na oefening in staat het oordeelsvormingsproces bij ieder der betrokkenen en zich zelf bewuster te sturen, (voor-) oordelen te objectiveren en daardoor oordeelsomvorming te stimuleren.
De mediator kan hierdoor polarisatie voorkomen of verminderen, de dialoog bevorderen en tegelijkertijd alert te zijn op zijn eigen neutrale grondhouding. Lex Bos is de grondlegger van het model.
In de nota van de minister van Justitie “Mediation en het rechtsbestel” (2005) is als uitgangspunt opgenomen dat er bij het oplossen van conflicten naar moet worden gestreefd om deze uit de juridische sfeer te halen. In de eerste plaats moet worden gestimuleerd dat de conflictbetrokkenen zélf naar oplossingen zoeken. Doorverwijzing naar mediation is daartoe een goede mogelijkheid.
Doorverwijzing naar mediation
Een term die wordt gehanteerd wanneer er een gerechtelijke procedure loopt en deze wordt aangehouden gedurende de tijd dat betrokkenen proberen om met mediation een oplossing te vinden. Tijdens het project “Mediation naast Rechtspraak”(van 2000 tot en met 2005) is er een doorverwijzingsvoorziening ontwikkeld. Bij alle Nederlandse Gerechten en bij het Juridisch Loket bestaat nu een procedure om door te verwijzen naar mediation.
Draai- en categorisatiefase
Vierde fase in de mediation. In deze fase bereiken betrokkenen een omslagpunt. Er ontstaat inzicht in de beweegredenen van de ander hetgeen kan leiden tot verzoenende gebaren. Het is de fase waarin alle belangen/onderwerpen op een rij worden gezet waar een oplossing voor gezocht wordt.
Dynamische Oordeelsvorming
Het proces waarlangs de mens tot een oordeel komt is opgebouwd uit een aantal te onderscheiden en te ordenen onderdelen. Het gaat daarbij om de vraag die iemand heeft, de feitelijke situatie waarin de vraag zich voordoet, de denkbeelden hierover, doelen die worden gesteld en de manier waarop deze kunnen worden gerealiseerd. Het is een proces, dat dynamisch verloopt. Kennis van de opbouw en het verloop van het oordeelsvormingsproces maakt dit proces in de praktijk inzichtelijker en daardoor bewuster bestuurbaar. Het model van Dynamische Oordeelsvorming beschrijft hoe mensen tot oordelen (conclusies en besluiten) komen.
Kennis van dit proces stelt de mediator na oefening in staat het oordeelsvormingsproces bij ieder der betrokkenen en zich zelf bewuster te sturen, (voor-) oordelen te objectiveren en daardoor oordeelsomvorming te stimuleren.
De mediator kan hierdoor polarisatie voorkomen of verminderen, de dialoog bevorderen en tegelijkertijd alert te zijn op zijn eigen neutrale grondhouding. Lex Bos is de grondlegger van het model.
E
Entitatief
In de betekenis van een entitatieve groep. Een entitatieve groep is een formele groep, die wordt ingesteld door de organisatie. Dit in tegenstelling tot een niet-entatieve groep d.w.z. een informele groep die zich spontaan heeft geformeerd.
Begrip komt voor bij de groepsdynamica.
Etna
Bij de escalatieladder van Glasl past ook een onderscheid tussen soorten conflicten t.w. de Etna’s, de IJslandse Conflicten en de Groenlandse conflicten.
Het conflict laat zich kenschetsen als een werkende vulkaan. De lava spuit eruit. Er is sprake van persoonlijke emoties en het daadwerkelijk uitspreken van meningsverschillen. Dit soort conflicten komen veelal voor in een kleinere, informele, niet sterk hiërarchische gestuurde organisatie. Veelal volstaat een faciliterende aanpak van de mediator
Enneagram
Een dynamisch model dat negen onderscheidende persoonlijkheidstypes beschrijft, waarmee duidelijk wordt hoe elk type denkt, voelt en handelt.
Exit-mediation
Een arbeidsmediation die is gericht op het maken van afspraken over een minnelijke beëindiging van het dienstverband.
Exploratiefase
Derde fase in het mediationproces waarin betrokkenen de gelegenheid krijgen hun visie op het geschil te geven en aan te geven wat de achterliggende belangen en behoeften zijn.
In de betekenis van een entitatieve groep. Een entitatieve groep is een formele groep, die wordt ingesteld door de organisatie. Dit in tegenstelling tot een niet-entatieve groep d.w.z. een informele groep die zich spontaan heeft geformeerd.
Begrip komt voor bij de groepsdynamica.
Etna
Bij de escalatieladder van Glasl past ook een onderscheid tussen soorten conflicten t.w. de Etna’s, de IJslandse Conflicten en de Groenlandse conflicten.
Het conflict laat zich kenschetsen als een werkende vulkaan. De lava spuit eruit. Er is sprake van persoonlijke emoties en het daadwerkelijk uitspreken van meningsverschillen. Dit soort conflicten komen veelal voor in een kleinere, informele, niet sterk hiërarchische gestuurde organisatie. Veelal volstaat een faciliterende aanpak van de mediator
Enneagram
Een dynamisch model dat negen onderscheidende persoonlijkheidstypes beschrijft, waarmee duidelijk wordt hoe elk type denkt, voelt en handelt.
Exit-mediation
Een arbeidsmediation die is gericht op het maken van afspraken over een minnelijke beëindiging van het dienstverband.
Exploratiefase
Derde fase in het mediationproces waarin betrokkenen de gelegenheid krijgen hun visie op het geschil te geven en aan te geven wat de achterliggende belangen en behoeften zijn.
F
Factfinding
Onder factfinding wordt verstaan het helder krijgen van de feiten, die van belang zijn.
Factfinding wordt gerekend tot het rijtje van zelf onderhandelen, mini-trial en mediation waarbij het kenmerk is dat betrokkenen zelf het lot in eigen hand nemen. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld een arbitrale uitspraak, waarbij betrokkenen hun lot in handen leggen van een derde.
Fatale termijnen
Een termijn dat per sé in acht moet worden genomen op straffe van verlies van een recht.
Zo geldt in het kader van de Algemene wet bestuursrecht een fataal termijn van 6 weken waarbinnen iemand in bezwaar c.q. beroep kan gaan. Een overschrijden van een dergelijk termijn wordt door de bestuursrechter niet geaccepteerd zeer grote uitzonderingen daargelaten. Een beroep op een lopende mediation valt daar in ieder gavel niet onder. De mediator dient betrokkenen er derhalve op te wijzen dat dergelijke termijnen moeten worden veiliggesteld.
Financieel bestuursrecht
Mediations die te maken hebben met conflicten op het terrein van uitkeringen zoals de WW, belastingen en studiefinanciering hebben ook een bestuursrechtelijke kant waar rekening mee moet worden gehouden. Leidend in dit soort zaken is de Algemene wet bestuursrecht. Waarin de regels zijn neergelegd waarmee rekening moet worden gehouden als een “ bestuursorgaan” betrokken is bij de besluitvorming. Mediations op dit terrein zijn ook succesvol omdat het veelal niet alleen gaat om een inhoudelijk conflict maar ook om de diverse aspecten van bejegening van het bestuursorgaan versus de burger.
Finale kwijting
Met finale kwijting wordt bedoeld dat betrokkenen, nadat zij de afspraken neergelegd in de vaststellingsovereenkomst hebben uitgevoerd, schriftelijk verklaren over en weer niets meer van elkaar te vorderen hebben uit welke hoofde dan ook. Kortom beide betrokkenen hebben aan alle verplichtingen voldaan. Een dergelijke passage wordt opgenomen in de vaststellingsovereenkomst teneinde duidelijk vast te leggen dat betrokkenen weliswaar een geschil hadden maar omdat zij afspraken hebben gemaakt en die zijn nagekomen vervolgens niets meer van elkaar te vorderen hebben althans voor zover het te maken heeft met het geschil zoals dat in de overeenkomst is aangeduid.
Fiscaal compromis
Een basis voor een conflict is naast miscommunicatie een verschil over de feiten. Vaak gaat het dan om perceptie en om interpretatie van de feiten. Omdat er verschil van inzicht kan zijn over de feiten is het ook mogelijk hierover tijdens een Mediation oplossing te bedenken. In verschil van inzicht over de feiten met de fiscus wordt dit wel aangeduid als een ‘fiscaal compromis’. In een vaststellingsovereenkomst met de fiscus wordt dan afgesproken hoe een bepaald feit wordt geïnterpreteerd.
Feedback
Bij feedback geef je de ander informatie over zijn gedrag en - eventueel - een mogelijkheid om zijn gedrag te veranderen. Feedback kan zowel positief als correctief zijn. Goede feedback is helder geformuleerd, precies, constructief en niet beschuldigend. Voorbeeld: Ik zie…; ik voel…..; hoe zie jij dat…….?
Flooding
Met flooding wordt letterlijk bedoeld overstroming. Als een partij overstroomt van emoties tijdens een mediationsessie is het van belang een partij de gelegenheid te geven tot rust te komen. Het inlassen van een pauze kan dan een adequate interventie zijn. Tenminste zal de mediator aandacht dienen te besteden aan de emoties.
Formele opstelling
Een verschijnsel waarmee wordt bedoeld dat men zich “verschuilt” achter de regels, zoals die gelden. “Regels zijn regels omdat er regels op staan “zo lijkt het motto.
Er is geen bereidheid achter de regels de materiële bedoeling te lezen en op die manier te bezien of gekomen kan worden tot een oplossing van het geschil. De mediator heeft tot taak te onderzoeken wat het maakt dat iemand voor een dergelijke formele opstelling kiest om vervolgens de achterliggende grondhouding bespreekbaar te maken.
Fractioneren van de conflictstof
Het opdelen van de conflictstof in kleinere, behapbare, onderdelen. Het gaat dan om het herdefiniëren van het probleem, als een probleem tussen de direct betrokkenen. Zoveel mogelijk als praktisch probleem en zoveel mogelijk vermijden dat er gesproken wordt over principiële zaken.
Het is met andere woorden makkelijker een concrete kwestie bespreekbaar te maken dan een principe.
Framing
Van belang in mediation is het helder en neutraal formuleren van de probleemstelling (framing). Bij framing ga je toekomstgericht met betrokkenen aan de slag om hen te laten nadenken hoe het helder, kort geformuleerd en gemeenschappelijk probleem toekomstgericht zou kunnen worden opgelost. De techniek bestaat eruit woorden en beelden zo te kiezen, dat daarbij impliciet een aantal (gevoelige) aspecten worden uitgelicht. Deze uitgelichte aspecten helpen om een bepaalde lezing of een mening daarover uit te dragen.
Functioneel verschoningsrecht
Mediators hebben nog geen formeel verschoningsrecht. Zij hebben niet, zoals dominees, artsen, advocaten het wettelijk recht zicht te verschonen van het geven van informatie over hetgeen tussen betrokkenen in de Mediation is besproken. Wel kunnen mediators zich beroepen op de mediationovereenkomst waarin uitdrukkelijk is afgesproken geheimhouding te betrachten. De Rechter heeft deze mogelijkheid erkend en gesteld dat, alleen als het algemeen belang zwaarder weegt dan het belang verbonden aan het naleven van de overeenkomst, de mediator gedwongen kan worden tot spreken. Vandaar de term functioneel verschoningsrecht.
Onder factfinding wordt verstaan het helder krijgen van de feiten, die van belang zijn.
Factfinding wordt gerekend tot het rijtje van zelf onderhandelen, mini-trial en mediation waarbij het kenmerk is dat betrokkenen zelf het lot in eigen hand nemen. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld een arbitrale uitspraak, waarbij betrokkenen hun lot in handen leggen van een derde.
Fatale termijnen
Een termijn dat per sé in acht moet worden genomen op straffe van verlies van een recht.
Zo geldt in het kader van de Algemene wet bestuursrecht een fataal termijn van 6 weken waarbinnen iemand in bezwaar c.q. beroep kan gaan. Een overschrijden van een dergelijk termijn wordt door de bestuursrechter niet geaccepteerd zeer grote uitzonderingen daargelaten. Een beroep op een lopende mediation valt daar in ieder gavel niet onder. De mediator dient betrokkenen er derhalve op te wijzen dat dergelijke termijnen moeten worden veiliggesteld.
Financieel bestuursrecht
Mediations die te maken hebben met conflicten op het terrein van uitkeringen zoals de WW, belastingen en studiefinanciering hebben ook een bestuursrechtelijke kant waar rekening mee moet worden gehouden. Leidend in dit soort zaken is de Algemene wet bestuursrecht. Waarin de regels zijn neergelegd waarmee rekening moet worden gehouden als een “ bestuursorgaan” betrokken is bij de besluitvorming. Mediations op dit terrein zijn ook succesvol omdat het veelal niet alleen gaat om een inhoudelijk conflict maar ook om de diverse aspecten van bejegening van het bestuursorgaan versus de burger.
Finale kwijting
Met finale kwijting wordt bedoeld dat betrokkenen, nadat zij de afspraken neergelegd in de vaststellingsovereenkomst hebben uitgevoerd, schriftelijk verklaren over en weer niets meer van elkaar te vorderen hebben uit welke hoofde dan ook. Kortom beide betrokkenen hebben aan alle verplichtingen voldaan. Een dergelijke passage wordt opgenomen in de vaststellingsovereenkomst teneinde duidelijk vast te leggen dat betrokkenen weliswaar een geschil hadden maar omdat zij afspraken hebben gemaakt en die zijn nagekomen vervolgens niets meer van elkaar te vorderen hebben althans voor zover het te maken heeft met het geschil zoals dat in de overeenkomst is aangeduid.
Fiscaal compromis
Een basis voor een conflict is naast miscommunicatie een verschil over de feiten. Vaak gaat het dan om perceptie en om interpretatie van de feiten. Omdat er verschil van inzicht kan zijn over de feiten is het ook mogelijk hierover tijdens een Mediation oplossing te bedenken. In verschil van inzicht over de feiten met de fiscus wordt dit wel aangeduid als een ‘fiscaal compromis’. In een vaststellingsovereenkomst met de fiscus wordt dan afgesproken hoe een bepaald feit wordt geïnterpreteerd.
Feedback
Bij feedback geef je de ander informatie over zijn gedrag en - eventueel - een mogelijkheid om zijn gedrag te veranderen. Feedback kan zowel positief als correctief zijn. Goede feedback is helder geformuleerd, precies, constructief en niet beschuldigend. Voorbeeld: Ik zie…; ik voel…..; hoe zie jij dat…….?
Flooding
Met flooding wordt letterlijk bedoeld overstroming. Als een partij overstroomt van emoties tijdens een mediationsessie is het van belang een partij de gelegenheid te geven tot rust te komen. Het inlassen van een pauze kan dan een adequate interventie zijn. Tenminste zal de mediator aandacht dienen te besteden aan de emoties.
Formele opstelling
Een verschijnsel waarmee wordt bedoeld dat men zich “verschuilt” achter de regels, zoals die gelden. “Regels zijn regels omdat er regels op staan “zo lijkt het motto.
Er is geen bereidheid achter de regels de materiële bedoeling te lezen en op die manier te bezien of gekomen kan worden tot een oplossing van het geschil. De mediator heeft tot taak te onderzoeken wat het maakt dat iemand voor een dergelijke formele opstelling kiest om vervolgens de achterliggende grondhouding bespreekbaar te maken.
Fractioneren van de conflictstof
Het opdelen van de conflictstof in kleinere, behapbare, onderdelen. Het gaat dan om het herdefiniëren van het probleem, als een probleem tussen de direct betrokkenen. Zoveel mogelijk als praktisch probleem en zoveel mogelijk vermijden dat er gesproken wordt over principiële zaken.
Het is met andere woorden makkelijker een concrete kwestie bespreekbaar te maken dan een principe.
Framing
Van belang in mediation is het helder en neutraal formuleren van de probleemstelling (framing). Bij framing ga je toekomstgericht met betrokkenen aan de slag om hen te laten nadenken hoe het helder, kort geformuleerd en gemeenschappelijk probleem toekomstgericht zou kunnen worden opgelost. De techniek bestaat eruit woorden en beelden zo te kiezen, dat daarbij impliciet een aantal (gevoelige) aspecten worden uitgelicht. Deze uitgelichte aspecten helpen om een bepaalde lezing of een mening daarover uit te dragen.
Functioneel verschoningsrecht
Mediators hebben nog geen formeel verschoningsrecht. Zij hebben niet, zoals dominees, artsen, advocaten het wettelijk recht zicht te verschonen van het geven van informatie over hetgeen tussen betrokkenen in de Mediation is besproken. Wel kunnen mediators zich beroepen op de mediationovereenkomst waarin uitdrukkelijk is afgesproken geheimhouding te betrachten. De Rechter heeft deze mogelijkheid erkend en gesteld dat, alleen als het algemeen belang zwaarder weegt dan het belang verbonden aan het naleven van de overeenkomst, de mediator gedwongen kan worden tot spreken. Vandaar de term functioneel verschoningsrecht.
G
Gedrag
Het gedrag van betrokkenen in een conflict wordt bepaald door zowel de eigen basishouding van elk van de betrokkenen als ook de eventuele verandering daarvan bij het geconfronteerd worden met een conflict.
Er kunnen 2 basisgedragingen voorkomen t.w. : competitief ( rood) en coöperatief (blauw ) gedrag. Bij mediation gaat het erom als mediator zelf flexibel hiermee om te gaan. Dat wil zeggen afhankelijk van de situatie en betrokkenen zal de mediator zich zowel competitief als coöperatief dienen op te stellen. Andere invalshoeken ten aanzien van gedrag zijn terug te vinden bij Thomas Kilman en bij Leary.
Gedragsregels
Regels voor een bepaalde beroepsgroep. Voor MfN-registermediators zijn er de MFN gedragsregels waaraan de MfN-registermediator zich dient te houden. Het gaat daarbij om normen waaraan de mediator zich gebonden weet. Een cliënt kan, als deze van oordeel is dat de mediator niet heeft voldaan aan deze regels, een klacht indienen bij het MFN.
Geheimhouding
Eén van de kenmerken van mediation is het betrachten van de geheimhouding over het tijdens de mediation besprokene d.w.z. : tenzij betrokkenen anders overeenkomen komt niets van hetgeen besproken wordt naar buiten. Ook in een eventuele daarop volgende rechtbankprocedure mag niets van het besprokene worden ingebracht. Dit geldt ook voor eventuele derden, die aan de mediation deel nemen. De geheimhouding wordt uitdrukkelijk geregeld in de mediationovereenkomst.
Gemeenschappelijk Belang
Als betrokkenen aan de mediation niets gemeenschappelijks hebben, hoe klein ook, valt er niets te mediaten. Veelal komen betrokkenen in eerste instantie met standpunten bij de mediator. De kunst is vervolgens met betrokkenen op zoek te gaan naar de onderliggende belangen op zoek te gaan naar hetgeen betrokkenen nog bindt. Vandaar uit is het mogelijk te komen tot oplossingen die bestendig zijn. Kort gezegd: Bouw op het gemeenschappelijke en niet op de verschillen!
Getuigplicht
In principe is een ieder ingevolge artikel 165 Wetboek van Rechtsvordering verplicht getuigenis af te leggen indien hij daartoe door de rechter opgeroepen wordt. Uitzondering is er o.a. voor degenen die verschoningsrecht hebben. De mediator behoort niet tot die categorie.
Wel kan hij zich beroepen op de verplichting tot geheimhouding, zoals die in de mediationovereenkomst is afgesproken. De Rechter heeft de mediator een functioneel verschoningsrecht toegekend. D.w.z. het belang bij geheimhouding gaat voor tenzij het Algemeen belang naar het oordeel van de Rechter in een concrete zaak zwaarder weegt.
Glasl
Prof. Friedrich Glasl ( 1941 ) is van 1967 tot 1985 verbonden geweest aan het Nederlands Pedagogisch Instituut voor Organisatieontwikkeling te Zeist. Auteur van o.a.: Help! Conflicten; heb ik een conflict of heeft het conflict mij?.
Glasl is de bedenker van de Escalatieladder van conflicten. De escalatieladder bestaat uit 3 hoofd fasen ( win-win; win-verlies; verlies-verlies) en 9 drempels. De escalatieladder is een nuttig hulpmiddel voor de mediator om zich een beeld te vormen van de intensiteit van een conflict en mede gelet daarop zijn stijl en de daaraan gekoppelde interventies aan te passen.
GRA
Geschillenregeling arbeidsverhoudingen Rabobank. De Rabobank heeft de GRA ingevoerd voor de behandeling van geschillen tussen een medewerker en de bank omtrent arbeid(somstandigheden) of de toepassing van arbeidsvoorwaarden, inclusief bepalingen uit de CAO. Hierbij is ook de mogelijkheid van mediation ingebouwd.
Groenlands Conflict
Bij de escalatieladder van Glasl past ook een onderscheid tussen soorten conflicten t.w. de ETNA’s, de IJslandse Conflicten en de Groenlandse conflicten.
Een Groenlands conflict is een “ijskoud” conflict. Kenmerken zijn o.a. het ontkennen van het conflict c.q. het niet openlijk bespreken van het conflict. Dit soort conflicten worden veelal aan getroffen in grotere, sterk hiërarchische organisaties met veel regelgeving. Er zijn actieve interventies van de mediator nodig. Aparte intakegesprekken kunnen hiertoe behoren.
Groepsmediation
Een groepsmediation is een mediation waaraan meerdere groepen betrokkenen aan deel nemen. Daarbij wordt onder een groep verstaan 2 of meer mensen, die zodanige interactie met elkaar hebben dat zij elkaar over en weer beïnvloeden. Groepsmediation valt onder het begrip meerbetrokkenenmediation waarvan het kenmerk is dat daadwerkelijk meer dan 2 betrokkenen een conflict met elkaar hebben dat zij via mediation willen oplossen.
Groepsdynamica
Groepsdynamica houdt zich bezig met processen
m.b.t. de vorming en ontwikkeling van groepen die zich in en tussen groepen afspelen.
waarop groepen beïnvloed kunnen worden bij de groepsleden; hoe zijn zij interactief zijn en hoe beïnvloeden zij elkaar? Waarbij de leden van de groep niet per sé een gemeenschappelijk doel of motief hoeven te hebben. Waarbij een groep een maximale grootte heeft.
Gemeentemediation
Het gebruik en de inzet van een mediation aanpak en het toepassen van mediationvaardigheden in klachten- en bezwarenprocedures, specifiek gericht op de gemeentelijke overheid.
Juist met die benadering kan snel en effectief worden onderzocht waar het daadwerkelijke belang van de klager ligt en kan het probleem dus mogelijk snel worden verholpen.
Bij de gemeente is pre-mediation op tal van manieren toe te passen. Bijvoorbeeld bij:
Gemeentemediator
Een mediator die met name conflicten begeleidt tussen burgers en gemeenten.
Geschil
Spanning, die ontstaat als strevingen, doelen, waarden, opvattingen, belangen en dergelijke van twee ( of meer ) mensen of organisaties elkaar tegenwerken of uitsluiten.
Het gedrag van betrokkenen in een conflict wordt bepaald door zowel de eigen basishouding van elk van de betrokkenen als ook de eventuele verandering daarvan bij het geconfronteerd worden met een conflict.
Er kunnen 2 basisgedragingen voorkomen t.w. : competitief ( rood) en coöperatief (blauw ) gedrag. Bij mediation gaat het erom als mediator zelf flexibel hiermee om te gaan. Dat wil zeggen afhankelijk van de situatie en betrokkenen zal de mediator zich zowel competitief als coöperatief dienen op te stellen. Andere invalshoeken ten aanzien van gedrag zijn terug te vinden bij Thomas Kilman en bij Leary.
Gedragsregels
Regels voor een bepaalde beroepsgroep. Voor MfN-registermediators zijn er de MFN gedragsregels waaraan de MfN-registermediator zich dient te houden. Het gaat daarbij om normen waaraan de mediator zich gebonden weet. Een cliënt kan, als deze van oordeel is dat de mediator niet heeft voldaan aan deze regels, een klacht indienen bij het MFN.
Geheimhouding
Eén van de kenmerken van mediation is het betrachten van de geheimhouding over het tijdens de mediation besprokene d.w.z. : tenzij betrokkenen anders overeenkomen komt niets van hetgeen besproken wordt naar buiten. Ook in een eventuele daarop volgende rechtbankprocedure mag niets van het besprokene worden ingebracht. Dit geldt ook voor eventuele derden, die aan de mediation deel nemen. De geheimhouding wordt uitdrukkelijk geregeld in de mediationovereenkomst.
Gemeenschappelijk Belang
Als betrokkenen aan de mediation niets gemeenschappelijks hebben, hoe klein ook, valt er niets te mediaten. Veelal komen betrokkenen in eerste instantie met standpunten bij de mediator. De kunst is vervolgens met betrokkenen op zoek te gaan naar de onderliggende belangen op zoek te gaan naar hetgeen betrokkenen nog bindt. Vandaar uit is het mogelijk te komen tot oplossingen die bestendig zijn. Kort gezegd: Bouw op het gemeenschappelijke en niet op de verschillen!
Getuigplicht
In principe is een ieder ingevolge artikel 165 Wetboek van Rechtsvordering verplicht getuigenis af te leggen indien hij daartoe door de rechter opgeroepen wordt. Uitzondering is er o.a. voor degenen die verschoningsrecht hebben. De mediator behoort niet tot die categorie.
Wel kan hij zich beroepen op de verplichting tot geheimhouding, zoals die in de mediationovereenkomst is afgesproken. De Rechter heeft de mediator een functioneel verschoningsrecht toegekend. D.w.z. het belang bij geheimhouding gaat voor tenzij het Algemeen belang naar het oordeel van de Rechter in een concrete zaak zwaarder weegt.
Glasl
Prof. Friedrich Glasl ( 1941 ) is van 1967 tot 1985 verbonden geweest aan het Nederlands Pedagogisch Instituut voor Organisatieontwikkeling te Zeist. Auteur van o.a.: Help! Conflicten; heb ik een conflict of heeft het conflict mij?.
Glasl is de bedenker van de Escalatieladder van conflicten. De escalatieladder bestaat uit 3 hoofd fasen ( win-win; win-verlies; verlies-verlies) en 9 drempels. De escalatieladder is een nuttig hulpmiddel voor de mediator om zich een beeld te vormen van de intensiteit van een conflict en mede gelet daarop zijn stijl en de daaraan gekoppelde interventies aan te passen.
GRA
Geschillenregeling arbeidsverhoudingen Rabobank. De Rabobank heeft de GRA ingevoerd voor de behandeling van geschillen tussen een medewerker en de bank omtrent arbeid(somstandigheden) of de toepassing van arbeidsvoorwaarden, inclusief bepalingen uit de CAO. Hierbij is ook de mogelijkheid van mediation ingebouwd.
Groenlands Conflict
Bij de escalatieladder van Glasl past ook een onderscheid tussen soorten conflicten t.w. de ETNA’s, de IJslandse Conflicten en de Groenlandse conflicten.
Een Groenlands conflict is een “ijskoud” conflict. Kenmerken zijn o.a. het ontkennen van het conflict c.q. het niet openlijk bespreken van het conflict. Dit soort conflicten worden veelal aan getroffen in grotere, sterk hiërarchische organisaties met veel regelgeving. Er zijn actieve interventies van de mediator nodig. Aparte intakegesprekken kunnen hiertoe behoren.
Groepsmediation
Een groepsmediation is een mediation waaraan meerdere groepen betrokkenen aan deel nemen. Daarbij wordt onder een groep verstaan 2 of meer mensen, die zodanige interactie met elkaar hebben dat zij elkaar over en weer beïnvloeden. Groepsmediation valt onder het begrip meerbetrokkenenmediation waarvan het kenmerk is dat daadwerkelijk meer dan 2 betrokkenen een conflict met elkaar hebben dat zij via mediation willen oplossen.
Groepsdynamica
Groepsdynamica houdt zich bezig met processen
m.b.t. de vorming en ontwikkeling van groepen die zich in en tussen groepen afspelen.
waarop groepen beïnvloed kunnen worden bij de groepsleden; hoe zijn zij interactief zijn en hoe beïnvloeden zij elkaar? Waarbij de leden van de groep niet per sé een gemeenschappelijk doel of motief hoeven te hebben. Waarbij een groep een maximale grootte heeft.
Gemeentemediation
Het gebruik en de inzet van een mediation aanpak en het toepassen van mediationvaardigheden in klachten- en bezwarenprocedures, specifiek gericht op de gemeentelijke overheid.
Juist met die benadering kan snel en effectief worden onderzocht waar het daadwerkelijke belang van de klager ligt en kan het probleem dus mogelijk snel worden verholpen.
Bij de gemeente is pre-mediation op tal van manieren toe te passen. Bijvoorbeeld bij:
- bij veranderingen (reorganisatie en/of cultuuromslag);
- bij het oplossen van arbeidsconflicten;
- als “voorportaal” van een bezwaren- of klachtenprocedure;
- als instrument voor de sturing van een team binnen de organisatie;
- voor het oplossen van conflicten met derde betrokkenen (zoals klagende burgers);
- in conflicten met civiele contractbetrokkenen van de betreffende organisatie;
- als het gaat om de belangen van derden bij overheidsbesluiten.
Gemeentemediator
Een mediator die met name conflicten begeleidt tussen burgers en gemeenten.
Geschil
Spanning, die ontstaat als strevingen, doelen, waarden, opvattingen, belangen en dergelijke van twee ( of meer ) mensen of organisaties elkaar tegenwerken of uitsluiten.
H
Handelingsbevoegdheid
Handelingsbevoegd wil zeggen dat iemand de bevoegdheid heeft tot het zelfstandig verrichten van rechtshandelingen d.w.z. tot het doen van handelingen met de bedoeling bepaalde rechtsgevolgen in het leven te roepen. Bijv. het kopen van een goed is een rechtshandeling.
Harvard - model
Een onderhandelingsmodel waarbij niet naar de standpunten maar naar de onderliggende belangen wordt gekeken. Daarbij wordt inhoud en relatie van elkaar gescheiden “scheid de persoon van het probleem”. Vanuit dit besef van onderliggende belangen (en met name de gemeenschappelijke belangen) weet de mediator betrokkenen te bewegen tot het nadenken over (alternatieve en creatieve) oplossingen, die dan worden getoetst aan objectieve criteria.
Hellinger
Bert Hellinger, Duitse psychotherapeut. Hij onderzocht de onderlinge samenhang tussen mensen en zaken. Waarom doen mensen de dingen die ze doen en wat verandert er nog meer als in het bestaande gedrag verandering optreedt. Door gebruik te maken van organisatieopstellingen of familieopstellingen kunnen de deelnemers aan de mediation inzicht krijgen in de conflicten die spelen binnen systemen of tussen systemen.
Herkaderen
Herkaderen is het veranderen van het perspectief dat iemand gebruikt heeft om zijn probleem te duiden, waardoor diens probleem wordt veranderd in een oplossing.
Herkaderen wordt wel gebruikt om opgeroepen emoties te verzachten en om een positieve gerichtheid te krijgen. Het is gebaseerd op de rationele veronderstelling dat niet de gebeurtenis zelf een negatief effect op een persoon veroorzaakt, maar meer de ervaring van deze gebeurtenis. Door te herformuleren kan de mediator op het belevingsaspect invloed uitoefenen.
Herstelbemiddeling
Herstelbemiddeling of ook wel dader/slachtoffer bemiddeling genoemd biedt een mogelijkheid aan zowel de dader als het slachtoffer op o.a. effectief herstel en traumaverwerking. In een herstelbemiddeling worden slachtoffers, daders en hun respectievelijke families en sociaal netwerk bij elkaar gebracht. In feite dus iedereen die door het gedrag van de dader is geraakt. Door met elkaar in gesprek te gaan kan er ruimte komen voor een gezamenlijk plan tot herstel.
Hoffman
David A. Hoffman, bekend Amerikaans mediator, formuleerde de 10 principes, waarden/normen waaraan iedere mediator zich te houden heeft. T.w.
Homologatie
In mediationverband betekent dit het verlenen van een “executoriale titel” aan een vaststellingsovereenkomst. Met zo’n executoriale titel kan de vaststellingsovereenkomst zonder tussenkomst van de rechter naar een deurwaarder ter executie. Er zijn twee wegen om homologatie te verkrijgen, namelijk via de notaris en via het vast leggen van de gemaakte afspraken in een proces-verbaal bij de rechter ( art.87 lid RV) of in een arbitraal vonnis.
Honorarium
Het honorarium van de mediator wordt vaak afgestemd op hetgeen in de desbetreffende beroepsgroep gebruikelijk is. Advocaten vragen daarom meer voor het begeleiden van een mediation dan psychologen of buurtbemiddelaars. Verdeling van de kosten tussen betrokkenen in een mediation kan soms een behoorlijk struikelblok blijken.
Houding
De houding van de mediator is mede bepalend voor het gedrag van de aan de mediation deelnemende betrokkenen. De mediator zal flexibel om moeten kunnen gaan met zijn eigen gedrag ( competitief dan wel coöperatief) afhankelijk van het gedrag van betrokkenen.
Met houding wordt ook bedoeld zijn basishouding zoals eerlijkheid, onpartijdigheid, empathie en transparant zijn. In feite doet de mediator door zijn eigen houding voor hoe betrokkenen met elkaar om zouden kunnen gaan.
Hulppersoon
Term voorkomend in de MFN model mediationovereenkomst. In het model wordt weer verwezen naar het MFN-Reglement. Met een hulppersoon wordt volgens dit reglement bedoeld: een persoon of organisatie die op een eenparig verzoek van Betrokkenen, of op verzoek van de Mediator en met toestemming van Betrokkenen, helpt bij de mediation.
Hypothetische vraag
De hypothetische vraag, bij MTi ook wel de Koningin der vragen genoemd, maakt het mogelijk de blokkade van iemand te breken. Door een hypothetische vraag te stellen zet de mediator een partij aan het denken over zijn eigen blokkades en de mogelijkheden die blokkades te slechten.
Handelingsbevoegd wil zeggen dat iemand de bevoegdheid heeft tot het zelfstandig verrichten van rechtshandelingen d.w.z. tot het doen van handelingen met de bedoeling bepaalde rechtsgevolgen in het leven te roepen. Bijv. het kopen van een goed is een rechtshandeling.
Harvard - model
Een onderhandelingsmodel waarbij niet naar de standpunten maar naar de onderliggende belangen wordt gekeken. Daarbij wordt inhoud en relatie van elkaar gescheiden “scheid de persoon van het probleem”. Vanuit dit besef van onderliggende belangen (en met name de gemeenschappelijke belangen) weet de mediator betrokkenen te bewegen tot het nadenken over (alternatieve en creatieve) oplossingen, die dan worden getoetst aan objectieve criteria.
Hellinger
Bert Hellinger, Duitse psychotherapeut. Hij onderzocht de onderlinge samenhang tussen mensen en zaken. Waarom doen mensen de dingen die ze doen en wat verandert er nog meer als in het bestaande gedrag verandering optreedt. Door gebruik te maken van organisatieopstellingen of familieopstellingen kunnen de deelnemers aan de mediation inzicht krijgen in de conflicten die spelen binnen systemen of tussen systemen.
Herkaderen
Herkaderen is het veranderen van het perspectief dat iemand gebruikt heeft om zijn probleem te duiden, waardoor diens probleem wordt veranderd in een oplossing.
Herkaderen wordt wel gebruikt om opgeroepen emoties te verzachten en om een positieve gerichtheid te krijgen. Het is gebaseerd op de rationele veronderstelling dat niet de gebeurtenis zelf een negatief effect op een persoon veroorzaakt, maar meer de ervaring van deze gebeurtenis. Door te herformuleren kan de mediator op het belevingsaspect invloed uitoefenen.
Herstelbemiddeling
Herstelbemiddeling of ook wel dader/slachtoffer bemiddeling genoemd biedt een mogelijkheid aan zowel de dader als het slachtoffer op o.a. effectief herstel en traumaverwerking. In een herstelbemiddeling worden slachtoffers, daders en hun respectievelijke families en sociaal netwerk bij elkaar gebracht. In feite dus iedereen die door het gedrag van de dader is geraakt. Door met elkaar in gesprek te gaan kan er ruimte komen voor een gezamenlijk plan tot herstel.
Hoffman
David A. Hoffman, bekend Amerikaans mediator, formuleerde de 10 principes, waarden/normen waaraan iedere mediator zich te houden heeft. T.w.
- geen belangenconflict
- eigen competentie
- onpartijdigheid
- vrijwilligheid
- vertrouwelijkheid
- geen geestelijke schade toebrengen
- partijautonomie
- informed consent
- belangen derden bewaken
- eerlijkheid
Homologatie
In mediationverband betekent dit het verlenen van een “executoriale titel” aan een vaststellingsovereenkomst. Met zo’n executoriale titel kan de vaststellingsovereenkomst zonder tussenkomst van de rechter naar een deurwaarder ter executie. Er zijn twee wegen om homologatie te verkrijgen, namelijk via de notaris en via het vast leggen van de gemaakte afspraken in een proces-verbaal bij de rechter ( art.87 lid RV) of in een arbitraal vonnis.
Honorarium
Het honorarium van de mediator wordt vaak afgestemd op hetgeen in de desbetreffende beroepsgroep gebruikelijk is. Advocaten vragen daarom meer voor het begeleiden van een mediation dan psychologen of buurtbemiddelaars. Verdeling van de kosten tussen betrokkenen in een mediation kan soms een behoorlijk struikelblok blijken.
Houding
De houding van de mediator is mede bepalend voor het gedrag van de aan de mediation deelnemende betrokkenen. De mediator zal flexibel om moeten kunnen gaan met zijn eigen gedrag ( competitief dan wel coöperatief) afhankelijk van het gedrag van betrokkenen.
Met houding wordt ook bedoeld zijn basishouding zoals eerlijkheid, onpartijdigheid, empathie en transparant zijn. In feite doet de mediator door zijn eigen houding voor hoe betrokkenen met elkaar om zouden kunnen gaan.
Hulppersoon
Term voorkomend in de MFN model mediationovereenkomst. In het model wordt weer verwezen naar het MFN-Reglement. Met een hulppersoon wordt volgens dit reglement bedoeld: een persoon of organisatie die op een eenparig verzoek van Betrokkenen, of op verzoek van de Mediator en met toestemming van Betrokkenen, helpt bij de mediation.
Hypothetische vraag
De hypothetische vraag, bij MTi ook wel de Koningin der vragen genoemd, maakt het mogelijk de blokkade van iemand te breken. Door een hypothetische vraag te stellen zet de mediator een partij aan het denken over zijn eigen blokkades en de mogelijkheden die blokkades te slechten.
I
IJslands Conflict
Bij de escalatieladder van Glasl past ook een onderscheid tussen soorten conflicten t.w. de IJslandse Conflicten, de ETNA’s en de Groenlandse conflicten (zie aldaar).
Bij een IJslands conflict is er sprake van een conflict tussen Etna en Groenland in. Weliswaar is er sprake van een ijskoud conflict, maar opeens spuit de hete geiser omhoog. Kenmerken zijn een veelal koele onderlinge relatie, waarbij ineens de stoppen doorslaan. Dit soort conflicten komt vaak voor in organisaties iets grotere organisaties, met enige regelgeving en enige hiërarchie. De mediator zal door zijn interventies betrokkenen zover proberen te brengen dat zij van een win - verlies weer in een win – win situatie komen.
Imo-project
IMO staat voor introductie van mediation in de onderwijssector. In het kader van het terugdringen van het ziekteverzuim in het onderwijs zijn van 2000 tot 2005 een drietal projecten gevoerd om te bekijken of via de weg van mediation het percentage ziekteverzuim zou kunnen dalen
Gebleken is dat de in dit kader uitgevoerde mediations in ¾ van de gevallen succesrijk kon worden afgerond.
Informed Consent
De afspraken die in het kader van een mediation tussen betrokkenen worden gemaakt moeten zodanig zijn dat betrokkenen zich bewust zijn wat zij afspreken; in de gelegenheid zijn gesteld na te denken over wat zij afspreken en in de gelegenheid zijn geweest de afspraak te toetsen door bijv. een jurist of een deskundige op een bepaald vakgebied. Dit heet Informed Consent. Kort gezegd: volledig geïnformeerd en bewust zijn van wat er wordt afgesproken.
Inhoud
Bij mediation wordt er een onderscheid gemaakt tussen inhoud: waar gaat het conflict over en proces: wat gebeurt er tussen betrokkenen bij het omgaan met de inhoud. Mediators richten zich op het proces en niet op de inhoud. Betrokkenen zijn de deskundigen op het gebied van de inhoud van het conflict en de mogelijkheden tot oplossingen. Er zijn evenwel andere zaken die hen verhinderen dat ook daadwerkelijk te doen. Die zaken bespreekbaar maken is de taak van de mediator.
Inspanningsverplichting
Een belangrijk onderdeel bij de start van de mediation is de verplichting die betrokkenen en de mediator met elkaar in het kader van de mediationovereenkomst aangaan zich in te spannen hun uiterste best te zullen doen om het geschil tussen betrokkenen daadwerkelijk op te lossen.
Het is belangrijk bij de start van de mediation dit commitment uitdrukkelijk te bespreken. Inspanningsverplichting betekent dat de deelnemers aan een mediation geen resultaatsverplichting met elkaar aangaan.
Intakegesprekken
Sommige mediators starten met intakegesprekken d.w.z. alvorens de mediation te starten een apart gesprek met ieder der betrokkenen. Soms is dat prettig, bijvoorbeeld wanneer sprake is van zwakte of ziekte bij een der betrokkenen zodat de mediator in kan schatten of deze in staat is om voor zichzelf op te komen. Maar aparte gesprekken kunnen ook een valkuil vormen, namelijk de mediator gaat zich al een oordeel vormen. Achtergrond is dat de mediator zo neutraal mogelijk moet kunnen zijn en derhalve niet bevooroordeeld gaat luisteren naar de andere partij, maar ook dat betrokkenen elkaar het verhaal vertellen. Soms worden intake gesprekken wel gehouden om louter en alleen voorlichting te geven over het mediationproces, dan wel wanneer betrokkenen elkaar niet meer kunnen verdragen.
Interdependentie
Het gegeven dat bij onderhandelingen betrokkenen over en weer afhankelijk zijn van elkaar. Is er totaal geen interdependentie dan valt er ook niets te onderhandelen. Bij onderhandelen geldt als uitgangspunt dan ook dat eerst op zoek gegaan wordt naar hetgeen betrokkenen gemeenschappelijk hebben, hoe klein dit ook kan zijn.
Interpunctie
Letterlijk: het plaatsen van punten. Bij mediation wel getypeerd als ruziegedrag waarbij er sprake is van een discussie die maar doorgaat. Het zogenaamde: “ja ….., maar”. De een wil eigenlijk dat de ander zich neerlegt bij zijn visie. Bij interpunctie is sprake van verschillen als gevolg van tegenstrijdige visies over oorzaak en gevolg. Komt veel voor bij op overleg gerichte relaties. Familieruzies bijvoorbeeld.
Impasse
Fase in het proces van mediation waarin de zaak schijnbaar muur vast zit. Voor de mediator een teken dat hij bij de kern van de zaak komt. Er zijn diverse mogelijkheden om een impasse te doorbreken. Bijv. schors het gesprek, ga na hoe het proces tot nu toe verlopen is, bekijk welke procesmatige stappen er gezet zouden kunnen worden.
Intervisie
Intervisie is een collegiale vorm van deskundigheidsbevordering. Bij intervisie gaat het om mensen, die op een gelijk niveau onafhankelijk van elkaar werkzaam zijn; over de uitvoering van hun werk collega’s informeren; daardoor reacties losmaken; en zo eigen werk of het werk van collega’s verbeteren.
Intervisiegroep
Groep van 3 tot 6 mensen die regelmatig bijeen komen om aan intervisie te doen.
De personen dienen op een gelijk niveau onafhankelijk van elkaar werkzaam te zijn.
Een groep functioneert zelfstandig en garandeert elkaar vertrouwelijkheid. Een intervisiegroep die voldoet aan de criteria van het MFN kan hiermee punten verdienen in het kader van Permanente Educatie.
Intervisiemethode
Een gestructureerde aanpak van intervisie aan de hand van een methode. Er zijn wel 20 verschillende intervisiemethoden, waarvan de Roddelmethode en de Incidentenmethode vaak worden gehanteerd. Beide methodes bestaan uit een aantal van elkaar te onderscheiden stappen die systematisch doorlopen worden.
Bij de escalatieladder van Glasl past ook een onderscheid tussen soorten conflicten t.w. de IJslandse Conflicten, de ETNA’s en de Groenlandse conflicten (zie aldaar).
Bij een IJslands conflict is er sprake van een conflict tussen Etna en Groenland in. Weliswaar is er sprake van een ijskoud conflict, maar opeens spuit de hete geiser omhoog. Kenmerken zijn een veelal koele onderlinge relatie, waarbij ineens de stoppen doorslaan. Dit soort conflicten komt vaak voor in organisaties iets grotere organisaties, met enige regelgeving en enige hiërarchie. De mediator zal door zijn interventies betrokkenen zover proberen te brengen dat zij van een win - verlies weer in een win – win situatie komen.
Imo-project
IMO staat voor introductie van mediation in de onderwijssector. In het kader van het terugdringen van het ziekteverzuim in het onderwijs zijn van 2000 tot 2005 een drietal projecten gevoerd om te bekijken of via de weg van mediation het percentage ziekteverzuim zou kunnen dalen
Gebleken is dat de in dit kader uitgevoerde mediations in ¾ van de gevallen succesrijk kon worden afgerond.
Informed Consent
De afspraken die in het kader van een mediation tussen betrokkenen worden gemaakt moeten zodanig zijn dat betrokkenen zich bewust zijn wat zij afspreken; in de gelegenheid zijn gesteld na te denken over wat zij afspreken en in de gelegenheid zijn geweest de afspraak te toetsen door bijv. een jurist of een deskundige op een bepaald vakgebied. Dit heet Informed Consent. Kort gezegd: volledig geïnformeerd en bewust zijn van wat er wordt afgesproken.
Inhoud
Bij mediation wordt er een onderscheid gemaakt tussen inhoud: waar gaat het conflict over en proces: wat gebeurt er tussen betrokkenen bij het omgaan met de inhoud. Mediators richten zich op het proces en niet op de inhoud. Betrokkenen zijn de deskundigen op het gebied van de inhoud van het conflict en de mogelijkheden tot oplossingen. Er zijn evenwel andere zaken die hen verhinderen dat ook daadwerkelijk te doen. Die zaken bespreekbaar maken is de taak van de mediator.
Inspanningsverplichting
Een belangrijk onderdeel bij de start van de mediation is de verplichting die betrokkenen en de mediator met elkaar in het kader van de mediationovereenkomst aangaan zich in te spannen hun uiterste best te zullen doen om het geschil tussen betrokkenen daadwerkelijk op te lossen.
Het is belangrijk bij de start van de mediation dit commitment uitdrukkelijk te bespreken. Inspanningsverplichting betekent dat de deelnemers aan een mediation geen resultaatsverplichting met elkaar aangaan.
Intakegesprekken
Sommige mediators starten met intakegesprekken d.w.z. alvorens de mediation te starten een apart gesprek met ieder der betrokkenen. Soms is dat prettig, bijvoorbeeld wanneer sprake is van zwakte of ziekte bij een der betrokkenen zodat de mediator in kan schatten of deze in staat is om voor zichzelf op te komen. Maar aparte gesprekken kunnen ook een valkuil vormen, namelijk de mediator gaat zich al een oordeel vormen. Achtergrond is dat de mediator zo neutraal mogelijk moet kunnen zijn en derhalve niet bevooroordeeld gaat luisteren naar de andere partij, maar ook dat betrokkenen elkaar het verhaal vertellen. Soms worden intake gesprekken wel gehouden om louter en alleen voorlichting te geven over het mediationproces, dan wel wanneer betrokkenen elkaar niet meer kunnen verdragen.
Interdependentie
Het gegeven dat bij onderhandelingen betrokkenen over en weer afhankelijk zijn van elkaar. Is er totaal geen interdependentie dan valt er ook niets te onderhandelen. Bij onderhandelen geldt als uitgangspunt dan ook dat eerst op zoek gegaan wordt naar hetgeen betrokkenen gemeenschappelijk hebben, hoe klein dit ook kan zijn.
Interpunctie
Letterlijk: het plaatsen van punten. Bij mediation wel getypeerd als ruziegedrag waarbij er sprake is van een discussie die maar doorgaat. Het zogenaamde: “ja ….., maar”. De een wil eigenlijk dat de ander zich neerlegt bij zijn visie. Bij interpunctie is sprake van verschillen als gevolg van tegenstrijdige visies over oorzaak en gevolg. Komt veel voor bij op overleg gerichte relaties. Familieruzies bijvoorbeeld.
Impasse
Fase in het proces van mediation waarin de zaak schijnbaar muur vast zit. Voor de mediator een teken dat hij bij de kern van de zaak komt. Er zijn diverse mogelijkheden om een impasse te doorbreken. Bijv. schors het gesprek, ga na hoe het proces tot nu toe verlopen is, bekijk welke procesmatige stappen er gezet zouden kunnen worden.
Intervisie
Intervisie is een collegiale vorm van deskundigheidsbevordering. Bij intervisie gaat het om mensen, die op een gelijk niveau onafhankelijk van elkaar werkzaam zijn; over de uitvoering van hun werk collega’s informeren; daardoor reacties losmaken; en zo eigen werk of het werk van collega’s verbeteren.
Intervisiegroep
Groep van 3 tot 6 mensen die regelmatig bijeen komen om aan intervisie te doen.
De personen dienen op een gelijk niveau onafhankelijk van elkaar werkzaam te zijn.
Een groep functioneert zelfstandig en garandeert elkaar vertrouwelijkheid. Een intervisiegroep die voldoet aan de criteria van het MFN kan hiermee punten verdienen in het kader van Permanente Educatie.
Intervisiemethode
Een gestructureerde aanpak van intervisie aan de hand van een methode. Er zijn wel 20 verschillende intervisiemethoden, waarvan de Roddelmethode en de Incidentenmethode vaak worden gehanteerd. Beide methodes bestaan uit een aantal van elkaar te onderscheiden stappen die systematisch doorlopen worden.
J
Ja
Hét woord waar het in de mediation om draait. Het gaat er uiteindelijk om dat betrokkenen weer ja tegen elkaar kunnen zeggen. Ook de techniek, die ten doel heeft het gemeenschappelijke ( wat betrokkenen bindt) te vergroten en daardoor het geschilpunt relatief kleiner te maken. Hebben betrokkenen niets gemeenschappelijk, hoe klein ook dan valt er niet te medieren. Techniek is gebaseerd op “Getting to Yes” van Fisher, Patten en Ury.
Jaarrekening
De wettelijk voorgeschreven opstelling van de winst- en verliesrekening en van de balans van een rechtspersoon.
Jacobsladder
Begrip uit de bijbel. Gezegde om aan te geven dat er sprake is van een hele rij klachten.
Johari venster
Een model van menselijke communicatie, ontwikkeld door Joseph Luft en Harry Ingham.
In dit model wordt ervan uitgegaan dat: informatie bekend is bij de betrokkene zelf maar niet bij anderen (verborgen gebied); informatie bekend kan zijn aan anderen en aan de betrokkene zelf (vrije ruimte); informatie niet bekend is bij de betrokkene en ook niet bekend bij ander (blinde vlek, bijv. vaste gewoontes.); informatie bekend is bij de ander, maar niet bij de betrokkene (het onbekende zelf).
Joint fact finding
Gemeenschappelijk onderzoek naar de relevante feiten. Alternatief voor mediation waarbij betrokkenen het proces ook in eigen hand houden door gezamenlijk op zoek te gaan naar de te maken keuzes en de daaraan te grondslag liggende achtergronden. Joint fact finding kan ook binnen een mediation plaats vinden wanneer een subconflict over bepaalde feiten als onderdeel van een groter conflict wordt opgelost op deze manier.
Jij-boodschap
Een jij boodschap gaat over de ander, “jij bent een Jantje Ongeduld”, of “jij denkt nooit na!”. Het is het tegenovergestelde van een goede feedback waarbij de nadruk uitdrukkelijk ligt bij jezelf “ik zie dat je snel aan de slag gaat, dat geeft mij het gevoel dat misschien nog niet alle mogelijke consequenties zijn overwogen. Met een jij-boodschap keur je het gedrag van de ander af, dat kan als vijandig worden ervaren.
Joint Commission
Een paritair samengestelde commissie bijv. voor een scheidsgerecht. Ieder van de betrokkenen wijst een delegatie aan. In het kader van de besluitvorming wordt tevens veelal geregeld dat de delegaties vervolgens gezamenlijk een onafhankelijk voorzitter aanwijzen.
Jumping to conclusions
Conclusies trekken zonder alle feiten te kennen. In mediation, te hard van stapel lopen. Een veel gemaakte fout bij mediation. Een van de betrokkenen reikt een oplossing aan, de mediator lijkt dat wel wat en probeert het proces zo te leiden dat de ander ook ja zegt tegen de gesuggereerde oplossing.
Wat de mediator moet doen is: bedanken voor de aangereikte oplossing, zeggen dat het een mogelijke oplossing is, maar dat er wellicht nog andere bedacht kunnen worden wanneer alle belangen op tafel liggen.
Juridisch Loket
Het Juridisch Loket geeft u informatie en advies over de diverse manieren om een conflict op te lossen. Zo kan het Juridisch Loket voor conflicten die daartoe geschikt worden bevonden, een voorstel tot mediation doen. Omdat zich bij het Juridisch Loket meestal slechts één partij meldt, besteedt het extra aandacht aan het benaderen en motiveren van de wederpartij.
Jurisdictie
Rechtsmacht dan wel rechtsgebied, heeft betrekking op het gebied waarover een overheidsorgaan bevoegd is. Bijvoorbeeld de gerechterlijke instantie die in een bepaald geval bevoegd is. Van belang wanneer betrokkenen in een mediation alsnog besluiten naar de bevoegde rechter te gaan.
Jurisprudentie over mediation
Er zijn inmiddels veel uitspraken gepubliceerd waarin al dan niet zijdelings aandacht wordt besteed aan mediation. Ook worden er regelmatig uitspraken gepubliceerd over het handelen van mediators van de Tuchtcommissie voor mediators.
Justitiabele
Rechtzoekende dan wel degene die aan rechtspraak onderworpen is.
Hét woord waar het in de mediation om draait. Het gaat er uiteindelijk om dat betrokkenen weer ja tegen elkaar kunnen zeggen. Ook de techniek, die ten doel heeft het gemeenschappelijke ( wat betrokkenen bindt) te vergroten en daardoor het geschilpunt relatief kleiner te maken. Hebben betrokkenen niets gemeenschappelijk, hoe klein ook dan valt er niet te medieren. Techniek is gebaseerd op “Getting to Yes” van Fisher, Patten en Ury.
Jaarrekening
De wettelijk voorgeschreven opstelling van de winst- en verliesrekening en van de balans van een rechtspersoon.
Jacobsladder
Begrip uit de bijbel. Gezegde om aan te geven dat er sprake is van een hele rij klachten.
Johari venster
Een model van menselijke communicatie, ontwikkeld door Joseph Luft en Harry Ingham.
In dit model wordt ervan uitgegaan dat: informatie bekend is bij de betrokkene zelf maar niet bij anderen (verborgen gebied); informatie bekend kan zijn aan anderen en aan de betrokkene zelf (vrije ruimte); informatie niet bekend is bij de betrokkene en ook niet bekend bij ander (blinde vlek, bijv. vaste gewoontes.); informatie bekend is bij de ander, maar niet bij de betrokkene (het onbekende zelf).
Joint fact finding
Gemeenschappelijk onderzoek naar de relevante feiten. Alternatief voor mediation waarbij betrokkenen het proces ook in eigen hand houden door gezamenlijk op zoek te gaan naar de te maken keuzes en de daaraan te grondslag liggende achtergronden. Joint fact finding kan ook binnen een mediation plaats vinden wanneer een subconflict over bepaalde feiten als onderdeel van een groter conflict wordt opgelost op deze manier.
Jij-boodschap
Een jij boodschap gaat over de ander, “jij bent een Jantje Ongeduld”, of “jij denkt nooit na!”. Het is het tegenovergestelde van een goede feedback waarbij de nadruk uitdrukkelijk ligt bij jezelf “ik zie dat je snel aan de slag gaat, dat geeft mij het gevoel dat misschien nog niet alle mogelijke consequenties zijn overwogen. Met een jij-boodschap keur je het gedrag van de ander af, dat kan als vijandig worden ervaren.
Joint Commission
Een paritair samengestelde commissie bijv. voor een scheidsgerecht. Ieder van de betrokkenen wijst een delegatie aan. In het kader van de besluitvorming wordt tevens veelal geregeld dat de delegaties vervolgens gezamenlijk een onafhankelijk voorzitter aanwijzen.
Jumping to conclusions
Conclusies trekken zonder alle feiten te kennen. In mediation, te hard van stapel lopen. Een veel gemaakte fout bij mediation. Een van de betrokkenen reikt een oplossing aan, de mediator lijkt dat wel wat en probeert het proces zo te leiden dat de ander ook ja zegt tegen de gesuggereerde oplossing.
Wat de mediator moet doen is: bedanken voor de aangereikte oplossing, zeggen dat het een mogelijke oplossing is, maar dat er wellicht nog andere bedacht kunnen worden wanneer alle belangen op tafel liggen.
Juridisch Loket
Het Juridisch Loket geeft u informatie en advies over de diverse manieren om een conflict op te lossen. Zo kan het Juridisch Loket voor conflicten die daartoe geschikt worden bevonden, een voorstel tot mediation doen. Omdat zich bij het Juridisch Loket meestal slechts één partij meldt, besteedt het extra aandacht aan het benaderen en motiveren van de wederpartij.
Jurisdictie
Rechtsmacht dan wel rechtsgebied, heeft betrekking op het gebied waarover een overheidsorgaan bevoegd is. Bijvoorbeeld de gerechterlijke instantie die in een bepaald geval bevoegd is. Van belang wanneer betrokkenen in een mediation alsnog besluiten naar de bevoegde rechter te gaan.
Jurisprudentie over mediation
Er zijn inmiddels veel uitspraken gepubliceerd waarin al dan niet zijdelings aandacht wordt besteed aan mediation. Ook worden er regelmatig uitspraken gepubliceerd over het handelen van mediators van de Tuchtcommissie voor mediators.
Justitiabele
Rechtzoekende dan wel degene die aan rechtspraak onderworpen is.
K
Kennistoets
Iedere mediator die ingeschreven wil worden in het register van het MFN moet een opleiding hebben gevolgd bij een door het MFN erkend opleidingsinstituut en een theoretisch schriftelijk examen hebben afgelegd. De kennistoets. Deze toets bestaat uit een vijftigtal multiple choice vragen waarvan er tenminste 36 goed dienen te zijn beantwoord. Voor het examen zijn een drietal boeken als “verplichte “ literatuur voor geschreven. De toets wordt afgenomen door een onafhankelijk bureau, Intop.
Kernwaarden
Waarden binnen een organisatie, die de onderliggende motivatie voor gedrag zijn. Hofstede maakt daarbij een onderscheid tussen bewust beleden waarden en onbewuste basisveronderstellingen.
Keuzemotieven
De overwegingen van betrokkenen om al dan niet voor mediation te kiezen. Zeker bij verwijzing is het belangrijk na te gaan welke motieven er spelen om al dan niet door te verwijzen naar mediation. Pro is bijv. betrokkenen hechten aan het in stand houden van de lange termijn relatie contra is bijv. betrokkenen wensen een principiële uitspraak.
Kinderalimentatie
De kinderalimentatie betreft een netto-bedrag dat na een scheiding door de ene ouder aan de andere ouder wordt betaald t.b.v. de opvoeding van de kinderen, c.q. het kind.
Voor wat betreft de hoogte van de alimentatie kunnen betrokkenen zich oriënteren bij het NIBUD. In brochures van het NIBUD wordt aan gegeven welke factoren en kostensoorten van belang zijn om meegenomen te worden in de berekening van de kinderalimentatie. Op het internet zijn verschillende berekening programma’s te vinden. Belangrijke elementen zijn de belangen van het kind en de draagkracht van de betalende ouder.
Klachtbehandelaar
Indien een cliënt een klacht indient over het handelen van de mediator bij het MFN, dan wijst het MFN een klachtbehandelaar aan (een ervaren MfN-registermediator) die in eerste instantie gaat bekijken of betrokkenen in onderling overleg elkaar tegemoet kunnen komen. Mocht dat niet lukken dan kan de klager vervolgens zijn klacht voorleggen aan de Stichting Tuchtrechtspraak.
Kernkwadrant
Een door Daniel Ofman ontwikkeld model met vier termen die de onderlinge samenhang van verschillende karaktereigenschappen, ook wel kernkwaliteiten, van ieder mens beschrijft. Daarbij is uitgangspunt dat een kernkwaliteit bijv. flexibel altijd een tegenhanger heeft in de vorm van een vervorming van die kwaliteit in een valkuil te weten wispelturigheid, waar men steeds weer opnieuw intrapt. Om niet in die kuil te vallen heb je een uitdaging nl. Ordelijkheid (het positief tegenovergestelde van de valkuil) ook deze eigenschap kan weer vervorm en wordt dan de allergie in dit geval starheid. (het positief tegenovergestelde van die allergie is dan weer de kernkwaliteit.
Klachtenregeling MFN
Doelstelling van deze regeling is om een klacht op strikt vertrouwelijk neutraal en professioneel te behandelen. Toegang is laagdrempelig en getracht wordt om de klacht daadwerkelijk op te lossen. De klachtenregeling is niet gericht op een uitspraak wie gelijk of ongelijk heeft noch op het straffen van de mediator. Voor het daadwerkelijk toetsen of de mediator zich heeft gedragen conform de gedragsregels is er de Tuchtcommissie.
Iedere mediator die ingeschreven wil worden in het register van het MFN moet een opleiding hebben gevolgd bij een door het MFN erkend opleidingsinstituut en een theoretisch schriftelijk examen hebben afgelegd. De kennistoets. Deze toets bestaat uit een vijftigtal multiple choice vragen waarvan er tenminste 36 goed dienen te zijn beantwoord. Voor het examen zijn een drietal boeken als “verplichte “ literatuur voor geschreven. De toets wordt afgenomen door een onafhankelijk bureau, Intop.
Kernwaarden
Waarden binnen een organisatie, die de onderliggende motivatie voor gedrag zijn. Hofstede maakt daarbij een onderscheid tussen bewust beleden waarden en onbewuste basisveronderstellingen.
Keuzemotieven
De overwegingen van betrokkenen om al dan niet voor mediation te kiezen. Zeker bij verwijzing is het belangrijk na te gaan welke motieven er spelen om al dan niet door te verwijzen naar mediation. Pro is bijv. betrokkenen hechten aan het in stand houden van de lange termijn relatie contra is bijv. betrokkenen wensen een principiële uitspraak.
Kinderalimentatie
De kinderalimentatie betreft een netto-bedrag dat na een scheiding door de ene ouder aan de andere ouder wordt betaald t.b.v. de opvoeding van de kinderen, c.q. het kind.
Voor wat betreft de hoogte van de alimentatie kunnen betrokkenen zich oriënteren bij het NIBUD. In brochures van het NIBUD wordt aan gegeven welke factoren en kostensoorten van belang zijn om meegenomen te worden in de berekening van de kinderalimentatie. Op het internet zijn verschillende berekening programma’s te vinden. Belangrijke elementen zijn de belangen van het kind en de draagkracht van de betalende ouder.
Klachtbehandelaar
Indien een cliënt een klacht indient over het handelen van de mediator bij het MFN, dan wijst het MFN een klachtbehandelaar aan (een ervaren MfN-registermediator) die in eerste instantie gaat bekijken of betrokkenen in onderling overleg elkaar tegemoet kunnen komen. Mocht dat niet lukken dan kan de klager vervolgens zijn klacht voorleggen aan de Stichting Tuchtrechtspraak.
Kernkwadrant
Een door Daniel Ofman ontwikkeld model met vier termen die de onderlinge samenhang van verschillende karaktereigenschappen, ook wel kernkwaliteiten, van ieder mens beschrijft. Daarbij is uitgangspunt dat een kernkwaliteit bijv. flexibel altijd een tegenhanger heeft in de vorm van een vervorming van die kwaliteit in een valkuil te weten wispelturigheid, waar men steeds weer opnieuw intrapt. Om niet in die kuil te vallen heb je een uitdaging nl. Ordelijkheid (het positief tegenovergestelde van de valkuil) ook deze eigenschap kan weer vervorm en wordt dan de allergie in dit geval starheid. (het positief tegenovergestelde van die allergie is dan weer de kernkwaliteit.
Klachtenregeling MFN
Doelstelling van deze regeling is om een klacht op strikt vertrouwelijk neutraal en professioneel te behandelen. Toegang is laagdrempelig en getracht wordt om de klacht daadwerkelijk op te lossen. De klachtenregeling is niet gericht op een uitspraak wie gelijk of ongelijk heeft noch op het straffen van de mediator. Voor het daadwerkelijk toetsen of de mediator zich heeft gedragen conform de gedragsregels is er de Tuchtcommissie.
L
Lastig Mens
Een mens ís nooit lastig, maar kan zich wel (reuze) lastig gedragen. In een mediation ontmoet de mediator wel eens mensen die zich “lastig” gedragen. Hij moet zich dan twee vragen stellen:
• Waarom gedraagt deze persoon zich zoals hij zich gedraagt c.q. wat is het dat deze persoon maakt zoals hij is?
• Waarom vindt de mediator dit lastig?
Lateraal denken
Is denken volgens andere denkpatronen, denken via een omweg, waardoor perspectieven verbreden en meer –en vooral andere- oplossingen in beeld kunnen komen. Edward de Bono is de bedenker van dit begrip. Hij beschrijft bijvoorbeeld het ‘omgekeerd denken’. Wanneer het probleem is dat een boom teveel schaduw geeft dan ga je oplossingen bedenken om zo min mogelijk schaduw te krijgen. Met omgekeerd denken ga je bijvoorbeeld oplossingen zoeken die zoveel mogelijk schaduw opleveren, daardoor ontstaan nieuwe inzichten die het oorspronkelijke probleem (namelijk teveel schaduw) kunnen oplossen. Iemand die lateraal denkt, stopt niet bij schijnbare onmogelijkheden, maar denkt door vanuit de gedachte: ”stel nu dat het wel mogelijk is”.
Leerlingbemiddeling
Leerlingen die een probleem hebben met elkaar roepen de hulp in van twee collega-leerlingen (mediators), die daartoe speciaal zijn opgeleid, om samen met hen te bezien of hun probleem kan worden opgelost.
Kenmerk is dat ruziënde leerlingen dus niet naar hun leerkracht gaan maar naar twee gelijken, namelijk collega-leerlingen. Vandaar dat leerlingbemiddeling ook wel peermediation wordt genoemd.
Legaliteitsvereiste
Een uitgangspunt van het bestuursrecht. De overheid kan alleen die specifieke taken uitvoeren, die gebaseerd zijn op een wettelijke regeling.
Levering
In juridische zin wil dit zeggen: de eigendomsoverdracht waardoor het recht wordt overgedragen. In feitelijke zin: de feitelijke overgang waardoor de zaak in de macht komt van degene aan wie geleverd wordt.
Letselschade
Schade ontstaan door fysiek of psychisch letsel. Bijv. door inademen asbest, een auto-ongeluk of treiteren op het werk
Als iemand letselschade heeft opgelopen kan er een langdurig proces volgen van vaststellen van de schade en nagaan wie de schuld heeft. Mediation kan dit langdurige proces doorbreken door snel om de tafel te gaan zitten en samen te zien of eruit te komen valt.
Lichaamstaal
Voor de mediator is naast hetgeen er verbaal gezegd wordt ontzettend belangrijk waar te nemen wat er non-verbaal gezegd wordt. Tenslotte geschiedt 80% van de communicatie non-verbaal. De lichaamstaal is ook belangrijk als er sprake is van tegenstrijdigheid tussen de verbale en non-verbale communicatie. In het algemeen geldt alsdan dat hetgeen non-verbaal wordt gezegd gaat voor hetgeen verbaal wordt gezegd.
Litigant
Degene, die het proces voert.
Litigation-procedure
In tegenstelling tot mediationprocedure. De formele procedure bij rechterlijke procedures. waaraan een ieder zich te houden heeft. Bij mediation bepalen de deelnemers de procedures in feite zelf.
Locatie
De locatie waar de mediation plaats vindt is van essentieel belang.
Deze dient voor alle betrokkenen veilig te zijn. Dat betekent een neutrale plaats dan wel op een plaats waar beide betrokkenen zich op het gemak voelen. De kamer van bijv. de manager is niet een geschikte locatie in geval van een mediation tussen de manager en een medewerker.
Luistervaardigheden
De mediator moet actief kunnen luisteren opdat betrokkenen daadwerkelijk het hele verhaal kunnen vertellen. Tevens moet hij er voor zorgen dat betrokkenen ook naar elkaar luisteren. Zijn taak is een zodanig klimaat te scheppen dat er echt naar elkaar geluisterd wordt. Issues daarbij zijn: neutraal blijven en laten zien dat hij aandachtig luistert.
Een mens ís nooit lastig, maar kan zich wel (reuze) lastig gedragen. In een mediation ontmoet de mediator wel eens mensen die zich “lastig” gedragen. Hij moet zich dan twee vragen stellen:
• Waarom gedraagt deze persoon zich zoals hij zich gedraagt c.q. wat is het dat deze persoon maakt zoals hij is?
• Waarom vindt de mediator dit lastig?
Lateraal denken
Is denken volgens andere denkpatronen, denken via een omweg, waardoor perspectieven verbreden en meer –en vooral andere- oplossingen in beeld kunnen komen. Edward de Bono is de bedenker van dit begrip. Hij beschrijft bijvoorbeeld het ‘omgekeerd denken’. Wanneer het probleem is dat een boom teveel schaduw geeft dan ga je oplossingen bedenken om zo min mogelijk schaduw te krijgen. Met omgekeerd denken ga je bijvoorbeeld oplossingen zoeken die zoveel mogelijk schaduw opleveren, daardoor ontstaan nieuwe inzichten die het oorspronkelijke probleem (namelijk teveel schaduw) kunnen oplossen. Iemand die lateraal denkt, stopt niet bij schijnbare onmogelijkheden, maar denkt door vanuit de gedachte: ”stel nu dat het wel mogelijk is”.
Leerlingbemiddeling
Leerlingen die een probleem hebben met elkaar roepen de hulp in van twee collega-leerlingen (mediators), die daartoe speciaal zijn opgeleid, om samen met hen te bezien of hun probleem kan worden opgelost.
Kenmerk is dat ruziënde leerlingen dus niet naar hun leerkracht gaan maar naar twee gelijken, namelijk collega-leerlingen. Vandaar dat leerlingbemiddeling ook wel peermediation wordt genoemd.
Legaliteitsvereiste
Een uitgangspunt van het bestuursrecht. De overheid kan alleen die specifieke taken uitvoeren, die gebaseerd zijn op een wettelijke regeling.
Levering
In juridische zin wil dit zeggen: de eigendomsoverdracht waardoor het recht wordt overgedragen. In feitelijke zin: de feitelijke overgang waardoor de zaak in de macht komt van degene aan wie geleverd wordt.
Letselschade
Schade ontstaan door fysiek of psychisch letsel. Bijv. door inademen asbest, een auto-ongeluk of treiteren op het werk
Als iemand letselschade heeft opgelopen kan er een langdurig proces volgen van vaststellen van de schade en nagaan wie de schuld heeft. Mediation kan dit langdurige proces doorbreken door snel om de tafel te gaan zitten en samen te zien of eruit te komen valt.
Lichaamstaal
Voor de mediator is naast hetgeen er verbaal gezegd wordt ontzettend belangrijk waar te nemen wat er non-verbaal gezegd wordt. Tenslotte geschiedt 80% van de communicatie non-verbaal. De lichaamstaal is ook belangrijk als er sprake is van tegenstrijdigheid tussen de verbale en non-verbale communicatie. In het algemeen geldt alsdan dat hetgeen non-verbaal wordt gezegd gaat voor hetgeen verbaal wordt gezegd.
Litigant
Degene, die het proces voert.
Litigation-procedure
In tegenstelling tot mediationprocedure. De formele procedure bij rechterlijke procedures. waaraan een ieder zich te houden heeft. Bij mediation bepalen de deelnemers de procedures in feite zelf.
Locatie
De locatie waar de mediation plaats vindt is van essentieel belang.
Deze dient voor alle betrokkenen veilig te zijn. Dat betekent een neutrale plaats dan wel op een plaats waar beide betrokkenen zich op het gemak voelen. De kamer van bijv. de manager is niet een geschikte locatie in geval van een mediation tussen de manager en een medewerker.
Luistervaardigheden
De mediator moet actief kunnen luisteren opdat betrokkenen daadwerkelijk het hele verhaal kunnen vertellen. Tevens moet hij er voor zorgen dat betrokkenen ook naar elkaar luisteren. Zijn taak is een zodanig klimaat te scheppen dat er echt naar elkaar geluisterd wordt. Issues daarbij zijn: neutraal blijven en laten zien dat hij aandachtig luistert.
M
ediation
Een vorm van conflicthantering waarbij een onafhankelijke neutrale derde, de mediator, betrokkenen begeleidt om vanuit hun werkelijke belangen tot een gezamenlijke gedragen en een voor ieder van hen optimale oplossing van hun conflict te komen.
Mediationtoevoeging
Om te voorkomen dat betrokkenen uit financiële overwegingen van mediation afzien, is
er voor minder draagkrachtigen een tegemoetkoming in de kosten van mediation, de zogenoemde mediationtoevoeging. Bij de uitvoering van de maatregel is voor zowel de rechtzoekende als de mediator zoveel mogelijk aangesloten bij de systematiek van de Wet op de Rechtsbijstand (WRb).
De vergoeding van de mediator wordt geregeld via een forfaitair systeem gebaseerd op een aantal punten maal een uurtarief. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen een kort- en een langlopend forfait. Dit uurtarief is gelijkgesteld aan het uurtarief van de sociale advocatuur. In het geval
dat één van beide betrokkenen draagkrachtig is, betaalt de minder draagkrachtige naar analogie van het bovenstaande en betaalt de draagkrachtige partij de andere helft van de vergoeding van de mediator. Het voorgaande vergt een wettelijke basis. Daartoe is in de Wet op de Rechtsbijstand, WRb, een aparte voorziening getroffen voor een mediationtoevoeging.
Metacommunicatie
Communicatie over de communicatie. dat wil zeggen communiceren over de toon van de boodschap en de bedoelde onderliggende betekenis en verschillende betrekkingaspecten hiervan. Een mediator zegt dan bijvoorbeeld: “praten jullie altijd op deze manier tegen elkaar?”.
Metacommunicatie werd beschreven door onder andere Paul Watzlawick. Watzlawick ziet metacommunicatie als de oplossing voor veel communicatiestoornissen.
MFN
Het Nederlands Mediation Instituut (MFN) bewaakt als onafhankelijk instituut de kwaliteit van mediation, door het beschikbaar stellen van reglementen en modellen, en van mediators door het stellen van eisen aan opleidingen en aan permanente educatie. Het MFN beheert een register van mediators die aan de door haar gestelde kwaliteitseisen voldoen.
MFN klachtenregeling
Om de kwaliteit te borgen kent het MFN een klachtenregeling en is er een tuchtrechtregeling voor mediators (zie bij Tuchtrechtspraak Mediators).
Verder beoogt het MFN door promotionele activiteiten de toepassing van mediation te bevorderen.
MFN register mediator
Een mediator die voldoet aan de kwaliteitseisen van het MFN en staat ingeschreven in het register van het MFN. De MFN registermediator is gehouden aan de MFN gedragsregels voor mediators. Hij kan daar d.m.v. klacht- en tuchtrechtregeling ook op aangesproken worden. Dit biedt de klanten van de MFN registermediator een extra waarborg.
Minitrage
Dit was een informele vorm van arbitrage met als hoofdkenmerk dat betrokkenen zelf met behulp van een bemiddelaar hun geschil tot een oplossing brengen door te proberen tot een vergelijk te komen. Door het Nederlands Arbitrage Instituut (NAI) is dit vervangen door mediation.
Een vorm van conflicthantering waarbij een onafhankelijke neutrale derde, de mediator, betrokkenen begeleidt om vanuit hun werkelijke belangen tot een gezamenlijke gedragen en een voor ieder van hen optimale oplossing van hun conflict te komen.
Mediationtoevoeging
Om te voorkomen dat betrokkenen uit financiële overwegingen van mediation afzien, is
er voor minder draagkrachtigen een tegemoetkoming in de kosten van mediation, de zogenoemde mediationtoevoeging. Bij de uitvoering van de maatregel is voor zowel de rechtzoekende als de mediator zoveel mogelijk aangesloten bij de systematiek van de Wet op de Rechtsbijstand (WRb).
De vergoeding van de mediator wordt geregeld via een forfaitair systeem gebaseerd op een aantal punten maal een uurtarief. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen een kort- en een langlopend forfait. Dit uurtarief is gelijkgesteld aan het uurtarief van de sociale advocatuur. In het geval
dat één van beide betrokkenen draagkrachtig is, betaalt de minder draagkrachtige naar analogie van het bovenstaande en betaalt de draagkrachtige partij de andere helft van de vergoeding van de mediator. Het voorgaande vergt een wettelijke basis. Daartoe is in de Wet op de Rechtsbijstand, WRb, een aparte voorziening getroffen voor een mediationtoevoeging.
Metacommunicatie
Communicatie over de communicatie. dat wil zeggen communiceren over de toon van de boodschap en de bedoelde onderliggende betekenis en verschillende betrekkingaspecten hiervan. Een mediator zegt dan bijvoorbeeld: “praten jullie altijd op deze manier tegen elkaar?”.
Metacommunicatie werd beschreven door onder andere Paul Watzlawick. Watzlawick ziet metacommunicatie als de oplossing voor veel communicatiestoornissen.
MFN
Het Nederlands Mediation Instituut (MFN) bewaakt als onafhankelijk instituut de kwaliteit van mediation, door het beschikbaar stellen van reglementen en modellen, en van mediators door het stellen van eisen aan opleidingen en aan permanente educatie. Het MFN beheert een register van mediators die aan de door haar gestelde kwaliteitseisen voldoen.
MFN klachtenregeling
Om de kwaliteit te borgen kent het MFN een klachtenregeling en is er een tuchtrechtregeling voor mediators (zie bij Tuchtrechtspraak Mediators).
Verder beoogt het MFN door promotionele activiteiten de toepassing van mediation te bevorderen.
MFN register mediator
Een mediator die voldoet aan de kwaliteitseisen van het MFN en staat ingeschreven in het register van het MFN. De MFN registermediator is gehouden aan de MFN gedragsregels voor mediators. Hij kan daar d.m.v. klacht- en tuchtrechtregeling ook op aangesproken worden. Dit biedt de klanten van de MFN registermediator een extra waarborg.
Minitrage
Dit was een informele vorm van arbitrage met als hoofdkenmerk dat betrokkenen zelf met behulp van een bemiddelaar hun geschil tot een oplossing brengen door te proberen tot een vergelijk te komen. Door het Nederlands Arbitrage Instituut (NAI) is dit vervangen door mediation.
N
Narratieve mediation
Bij narratieve mediation wordt een conflict gezien als een botsing tussen verschillende constructies van de werkelijkheid. Dit is anders dan bij probleemoplossende mediation, waarbij een conflict in eerste instantie wordt gezien als een botsing tussen onderliggende belangen.
Bij narratieve mediation wordt veel aandacht besteed aan de verhalen die mensen vertellen. Door het vertellen van verhalen geven mensen immers betekenis aan de werkelijkheid. Er zijn verschillende verhalen mogelijk. Tijdens narratieve mediation worden de verhalen van de conflicterende partijen onderzocht en wordt er gezocht naar alternatieve verhalen voor het dominante conflictverhaal.
Negatieve emoties
Het is de taak van de mediator om te voorkomen dat negatieve emoties (woede, minachting, agressie, defensieve reacties vanwege angst ed.) de deelnemers teveel worden en onderlinge communicatie onmogelijk maken. De mediator is in staat om te bevorderen dat de deelnemers op een productieve wijze kunnen omgaan met conflicten en emoties.
Neutraliseren
De faciliterende mediator past de techniek van neutraliseren, normaliseren en gemeenschappelijk maken toe voor het heretiketteren van emoties
Bij narratieve mediation wordt een conflict gezien als een botsing tussen verschillende constructies van de werkelijkheid. Dit is anders dan bij probleemoplossende mediation, waarbij een conflict in eerste instantie wordt gezien als een botsing tussen onderliggende belangen.
Bij narratieve mediation wordt veel aandacht besteed aan de verhalen die mensen vertellen. Door het vertellen van verhalen geven mensen immers betekenis aan de werkelijkheid. Er zijn verschillende verhalen mogelijk. Tijdens narratieve mediation worden de verhalen van de conflicterende partijen onderzocht en wordt er gezocht naar alternatieve verhalen voor het dominante conflictverhaal.
Negatieve emoties
Het is de taak van de mediator om te voorkomen dat negatieve emoties (woede, minachting, agressie, defensieve reacties vanwege angst ed.) de deelnemers teveel worden en onderlinge communicatie onmogelijk maken. De mediator is in staat om te bevorderen dat de deelnemers op een productieve wijze kunnen omgaan met conflicten en emoties.
Neutraliseren
De faciliterende mediator past de techniek van neutraliseren, normaliseren en gemeenschappelijk maken toe voor het heretiketteren van emoties
o
Onderhandelen
Het zelf in gesprek gaan met een andere partij om gezamenlijk tot een oplossing te komen. Er zijn diverse manieren van onderhandelen. De basis voor mediation werd gelegd door de Harvard methode van onderhandelen, namelijk in overleg een overeenkomst bereiken waarbij de doelstellingen en belangen van alle partijen gediend zijn en die voor iedereen aanvaardbaar is.
Onderhandelingsfase
Vijfde fase in het mediationproces, ook wel de creatieve fase of de fase van het genereren van opties genoemd. In deze fase bedenken betrokkenen zoveel mogelijk oplossingen voor het probleem dat zij wensen op te lossen; stellen zij de criteria vast aan de hand waarvan zij de oplossingen gaan beoordelen en komen zij tot gezamenlijke keuzen.
Openingsfase
Tweede fase in het proces van mediation waarin o.a. de mediationovereenkomst wordt behandeld en ondertekend. Deze overeenkomst geldt als start van het mediationproces waar de ‘spelregels’ voor dit proces met elkaar worden afgestemd en afgesproken. In deze fase gaat het erom als mediator een veilig klimaat te scheppen waardoor betrokkenen in de gelegenheid worden gesteld zelf hun geschil tot een oplossing te brengen.
Het zelf in gesprek gaan met een andere partij om gezamenlijk tot een oplossing te komen. Er zijn diverse manieren van onderhandelen. De basis voor mediation werd gelegd door de Harvard methode van onderhandelen, namelijk in overleg een overeenkomst bereiken waarbij de doelstellingen en belangen van alle partijen gediend zijn en die voor iedereen aanvaardbaar is.
Onderhandelingsfase
Vijfde fase in het mediationproces, ook wel de creatieve fase of de fase van het genereren van opties genoemd. In deze fase bedenken betrokkenen zoveel mogelijk oplossingen voor het probleem dat zij wensen op te lossen; stellen zij de criteria vast aan de hand waarvan zij de oplossingen gaan beoordelen en komen zij tot gezamenlijke keuzen.
Openingsfase
Tweede fase in het proces van mediation waarin o.a. de mediationovereenkomst wordt behandeld en ondertekend. Deze overeenkomst geldt als start van het mediationproces waar de ‘spelregels’ voor dit proces met elkaar worden afgestemd en afgesproken. In deze fase gaat het erom als mediator een veilig klimaat te scheppen waardoor betrokkenen in de gelegenheid worden gesteld zelf hun geschil tot een oplossing te brengen.
p
Paradoxale interventiemethode
De paradoxale interventie komt voort uit een specifieke reactie van de mediator op paradoxaal gedrag van één of beide betrokkenen en kan het best worden omschreven als een ogenschijnlijk onlogische reactie op ogenschijnlijk logisch gedrag, of omgekeerd als een ogenschijnlijk logische reactie op ogenschijnlijk onlogisch gedrag (Mac Gillavry). Bekend voorbeeld : “hier gaan jullie nooit uitkomen”’ zegt de mediator. “dat zullen we dan nog wel eens laten zien’, denken vervolgens de deelnemers.
Peermediation
Mediation tussen gelijken. Vorm van mediation, die met name wordt toegepast op scholen; leerlingen die opgeleid zijn tot mediator, mediëren bij conflicten tussen leerlingen
Pre-mediation
Het toepassen van mediationvaardigheden in een persoonlijke benadering van de klager of degene die bezwaar heeft gemaakt. Hetgeen in wezen neerkomt op het voeren van een “gewoon” gesprek, met toepassing van effectieve communicatievaardigheden. Het mediation-karakter van een dergelijke benadering bestaat uit:
De paradoxale interventie komt voort uit een specifieke reactie van de mediator op paradoxaal gedrag van één of beide betrokkenen en kan het best worden omschreven als een ogenschijnlijk onlogische reactie op ogenschijnlijk logisch gedrag, of omgekeerd als een ogenschijnlijk logische reactie op ogenschijnlijk onlogisch gedrag (Mac Gillavry). Bekend voorbeeld : “hier gaan jullie nooit uitkomen”’ zegt de mediator. “dat zullen we dan nog wel eens laten zien’, denken vervolgens de deelnemers.
Peermediation
Mediation tussen gelijken. Vorm van mediation, die met name wordt toegepast op scholen; leerlingen die opgeleid zijn tot mediator, mediëren bij conflicten tussen leerlingen
Pre-mediation
Het toepassen van mediationvaardigheden in een persoonlijke benadering van de klager of degene die bezwaar heeft gemaakt. Hetgeen in wezen neerkomt op het voeren van een “gewoon” gesprek, met toepassing van effectieve communicatievaardigheden. Het mediation-karakter van een dergelijke benadering bestaat uit:
- het praten met elkaar, in plaats van tegen elkaar
- gericht zijn op de klager/bezwaarmaker
- het loslaten van de formele (juridische) benadering
- het bespreekbaar maken van de belangen (waar gaat het de klager/bezwaarmaker nu werkelijk om?)
- bereidheid om te zoeken naar alternatieve oplossingen.
Q
questionaire
Na een mediation wordt vaak een vragenlijst ingevuld. Hierin staan o.a. vragen in over de tevredenheid over het mediationproces en de mediator
Na een mediation wordt vaak een vragenlijst ingevuld. Hierin staan o.a. vragen in over de tevredenheid over het mediationproces en de mediator
r
Recognition
Het zich opener opstellen ten aanzien van de andere partij. Bij de aanvang van de mediation hebben betrokkenen veelal alleen oog voor hun eigen belangen. Het gaat er bij de mediaton om dat zij zich ontvankelijker tonen ten aanzien van het verhaal en de gevoelens van de andere partij. Letterlijk betekent het (wederzijdse) erkenning. Begrip is door Bush en Folger geïntroduceerd in de Transformatieve mediation stijl.
Reddersdriehoek
Bij een mediation gaat het meestal om drie betrokkenen, de twee deelnemers en de mediator. Een valkuil voor de mediator is dat hij het probleem voor één of voor beide betrokkenen gaat oplossen. Betrokkenen en met name het “slachtoffer” de helpende hand reikt. De kunst is juist betrokkenen zelf hun probleem te laten oplossen door hen weer met elkaar te laten communiceren. De reddersdriehoek, ook wel dramadriehoek genoemd, stamt uit de Transactionele Analyse en werd beschreven door Karpman. De drie posities zijn: Slachtoffer, Redder en Aanklager. De emoties die een rol spelen zijn angst, wrok, woede, trots en eigenzinnigheid.
Reframen
Het zodanig door de mediator herformuleren van wat een partij naar voren brengt dat de boodschap beter bij de andere partij binnenkomt. Door de boodschap positiever, althans minder negatief, te herformuleren zal de andere partij eerder bereid zijn diens gedachten te laten gaan over dat onderwerp.
Regelend recht
Ook wel aanvullend recht genoemd. Betrokkenen mogen daarvan bij overeenkomst afwijken. Dit ligt anders bij dwingend recht. Daarvan mogen betrokkenen niet afwijken. (Alleen in specifieke gevallen van een vaststellingsovereenkomst)
Voorbeelden:
Relationeel aspect
Eén van de vier aspecten van communicatie, beschreven door Friedrich Schulz von Thun. De andere drie zijn het zakelijke, het appellerende en het expressieve aspect. Bij het relationele aspect gaat het erom wat de wijze van verbale en non-verbale communicatie van betrokkenen zegt over hun onderlinge relatie.
Register van MFN – mediators
Het door het MFN beheerde register van Mediators, waarin degenen staan ingeschreven die aan verschillende kwaliteitseisen voldoen. Zij hebben een mediation opleiding gevolgd bij een door het MFN erkend opleidingsinstituut en zijn geslaagd voor het theorie examen(de kennistoets) en het praktijkexamen (het assessment). Bovendien moeten zij elk jaar aan Permanente Educatie doen.
Reglement Stichting Tuchtrechtspraak Mediators
Reglement waarin geregeld is op welke wijze een klacht over het handelen van een mediator getoetst kan worden aan de gedragsregels.
Resultaatsverplichting
In de mediationovereenkomst wordt bepaald dat betrokkenen zich zullen inspannen om er samen uit te komen. Er wordt met andere woorden een inspanningsverplichting overeengekomen. Geen resultaatsverplichting, omdat niet op voorhand kan worden afgesproken dat er een oplossing wordt bereikt. Immers alleen die oplossing die voor alle betrokkenen aanvaardbaar is wordt als resultaat vastgelegd. Komt er geen oplossing die voor alle betrokkenen aanvaardbaar is dan is er geen resultaat, terwijl men zich wel heeft ingespannen.
Rituelen
Bij de afsluiting van de mediation is het goed om niet alleen de vaststellingovereenkomst formeel te ondertekenen, maar ook aandacht te besteden aan het borgen van de nieuwe relatie bijv. in de vorm van een handdruk, een bloemetje, een taartje of iets dergelijks.
Ruziemodellen
D. MacGillavry maakt ten aanzien van de relatie tussen betrokkenen bij de aanvang van de mediation een onderscheid in drie soorten ruziemodellen.
Roos van Leary
De Roos van Leary maakt de mediator bewust van de verschillende gedragstyperingen en uitwerkingen van types gedragingen op elkaar. Daarbij gaat het om de vraag wat de relatie is tussen het gedrag en wat dat voor de communicatie van mensen betekent. Timothy Leary heeft een model ontwikkeld dat inzicht biedt hoe verschillende gedragsvormen gevoelens oproepen en op elkaar inwerken. We onderscheiden daarbij complementaire reacties en symetrische reacties (samengedrag roept samengedrag op en bovengedrag roept ondergedrag op).
Het zich opener opstellen ten aanzien van de andere partij. Bij de aanvang van de mediation hebben betrokkenen veelal alleen oog voor hun eigen belangen. Het gaat er bij de mediaton om dat zij zich ontvankelijker tonen ten aanzien van het verhaal en de gevoelens van de andere partij. Letterlijk betekent het (wederzijdse) erkenning. Begrip is door Bush en Folger geïntroduceerd in de Transformatieve mediation stijl.
Reddersdriehoek
Bij een mediation gaat het meestal om drie betrokkenen, de twee deelnemers en de mediator. Een valkuil voor de mediator is dat hij het probleem voor één of voor beide betrokkenen gaat oplossen. Betrokkenen en met name het “slachtoffer” de helpende hand reikt. De kunst is juist betrokkenen zelf hun probleem te laten oplossen door hen weer met elkaar te laten communiceren. De reddersdriehoek, ook wel dramadriehoek genoemd, stamt uit de Transactionele Analyse en werd beschreven door Karpman. De drie posities zijn: Slachtoffer, Redder en Aanklager. De emoties die een rol spelen zijn angst, wrok, woede, trots en eigenzinnigheid.
Reframen
Het zodanig door de mediator herformuleren van wat een partij naar voren brengt dat de boodschap beter bij de andere partij binnenkomt. Door de boodschap positiever, althans minder negatief, te herformuleren zal de andere partij eerder bereid zijn diens gedachten te laten gaan over dat onderwerp.
Regelend recht
Ook wel aanvullend recht genoemd. Betrokkenen mogen daarvan bij overeenkomst afwijken. Dit ligt anders bij dwingend recht. Daarvan mogen betrokkenen niet afwijken. (Alleen in specifieke gevallen van een vaststellingsovereenkomst)
Voorbeelden:
- als geen loon is vastgesteld, heeft de werknemer aanspraak op het loon dat ten tijde van het sluiten van de arbeidsovereenkomst gebruikelijk was (7:618 BW)
- de plaats waar de werkgever het loon moet betalen (7:622 BW).
Relationeel aspect
Eén van de vier aspecten van communicatie, beschreven door Friedrich Schulz von Thun. De andere drie zijn het zakelijke, het appellerende en het expressieve aspect. Bij het relationele aspect gaat het erom wat de wijze van verbale en non-verbale communicatie van betrokkenen zegt over hun onderlinge relatie.
Register van MFN – mediators
Het door het MFN beheerde register van Mediators, waarin degenen staan ingeschreven die aan verschillende kwaliteitseisen voldoen. Zij hebben een mediation opleiding gevolgd bij een door het MFN erkend opleidingsinstituut en zijn geslaagd voor het theorie examen(de kennistoets) en het praktijkexamen (het assessment). Bovendien moeten zij elk jaar aan Permanente Educatie doen.
Reglement Stichting Tuchtrechtspraak Mediators
Reglement waarin geregeld is op welke wijze een klacht over het handelen van een mediator getoetst kan worden aan de gedragsregels.
Resultaatsverplichting
In de mediationovereenkomst wordt bepaald dat betrokkenen zich zullen inspannen om er samen uit te komen. Er wordt met andere woorden een inspanningsverplichting overeengekomen. Geen resultaatsverplichting, omdat niet op voorhand kan worden afgesproken dat er een oplossing wordt bereikt. Immers alleen die oplossing die voor alle betrokkenen aanvaardbaar is wordt als resultaat vastgelegd. Komt er geen oplossing die voor alle betrokkenen aanvaardbaar is dan is er geen resultaat, terwijl men zich wel heeft ingespannen.
Rituelen
Bij de afsluiting van de mediation is het goed om niet alleen de vaststellingovereenkomst formeel te ondertekenen, maar ook aandacht te besteden aan het borgen van de nieuwe relatie bijv. in de vorm van een handdruk, een bloemetje, een taartje of iets dergelijks.
Ruziemodellen
D. MacGillavry maakt ten aanzien van de relatie tussen betrokkenen bij de aanvang van de mediation een onderscheid in drie soorten ruziemodellen.
- Dwang- en terugtrekgedrag bij een taakgerichte (werkgever-werknemer) relatie;
- Symetrische escalatie bij een autonome relatie ( twee zelfstandige betrokkenen) en
- Interpunctie bij een op overleggerichte relatie (familie).
Roos van Leary
De Roos van Leary maakt de mediator bewust van de verschillende gedragstyperingen en uitwerkingen van types gedragingen op elkaar. Daarbij gaat het om de vraag wat de relatie is tussen het gedrag en wat dat voor de communicatie van mensen betekent. Timothy Leary heeft een model ontwikkeld dat inzicht biedt hoe verschillende gedragsvormen gevoelens oproepen en op elkaar inwerken. We onderscheiden daarbij complementaire reacties en symetrische reacties (samengedrag roept samengedrag op en bovengedrag roept ondergedrag op).
s
SGOA
Stichting Geschillen Oplossing Automatisering. Deze Stichting houdt zich bezig met mediations in de ICT-wereld en weet zich gesteund door relevante organisaties en instellingen, die in directe zin met de informatie- en communicatietechnologie te maken hebben. Zie ook www.sgoa.org.
SMART
Specifiek, Meetbaar, Aanvaardbaar, Realistisch en Tijdgebonden. De criteria waaraan de afspraken moeten voldoen, zoals die uiteindelijk worden verwoord in de vaststellingsovereenkomst .
Spiegelende vraag
Onder een spiegelende vraag wordt een vraag verstaan waarbij de mediator de cliënt(en) letterlijk de spiegel voorhoudt door weer te geven wat zij zojuist gezegd hebben. Doet de mediator dit correct dan zal hierop een ja moeten volgen. Bijv. Dus u bent niet tevreden over de gang van zaken?; nadat een cliënt zijn ongenoegen over de gang van zaken heeft uitgesproken. Nut van deze vraag is dat de cliënt zich gehoord voelt. Door Prein wordt deze vraag ook wel de ‘checkvraag’ genoemd, je checkt of je het als luisteraar goed hebt begrepen.
Stichting Tuchtrechtspraak Mediators
Als een cliënt ontevreden is over de wijze waarop een mediator zijn werk heeft gedaan kan hij een klacht indienen bij het MFN. Lukt het niet de klacht in der minne op te lossen dan bestaat er de mogelijkheid bij de Stichting een zaak tuchtrechtelijk aanhangig te maken. Basis voor de behandeling zijn de gedragsregels voor de MfN-registermediators. Getoetst wordt of de mediator daar al dan niet mee in strijd heeft gehandeld. Er is een mogelijkheid van hoger beroep bij het College van Beroep.
Stichting Geschillencommissie Consumentenzaken
Deze Stichting heeft voor veel branches in de consumentenmarkt bindende advies procedures geregeld, die via algemene voorwaarden dan wel standaardcontracten van toepassing zijn op alle contracten van de aangesloten verenigingen. In dit kader wordt steeds vaker ook een mediationclausule opgenomen, waarin wordt bepaald dat in geval van een geschil betrokkenen eerst zullen trachten dit via mediation op te lossen.
Stijlindex van Krivis & McAdoo
Deze stijlindex geeft in de Mediation Classification Index ( MCI) een verdeling van de volgende stijlen. Evaluerend – smal; Evaluerend – breed; Faciliterend – smal en faciliterend breed. Hierbij wordt onderscheid gemakt tussen de hoofdlijnen faciliterend en evaluerend, waarbij faciliterend staat voor het betrokkenen louter behulpzaam zijn bij het zelf oplossen van de problemen en evaluerend voor het ook inhoudelijk meedenken over mogelijkheden het probleem op te lossen. In beide hoofdstromingen kan je al dan niet verder gaan.
Naast deze stijlen bestaan ook andere stijlen zoals de transformatieve, narratieve en oplossingsgerichte stijl
Strategisch conflictmanagement
Hierbij wordt de partij bij wie het ongenoegen bestaat gecoacht in het beheersen en het hanteerbaar maken van het probleem en in het vinden van wegen voor doelmatige oplossingen daarvan. Wordt met name toegepast bij een conflict dat nog niet manifest is geworden.
Strategische vraag
Een strategische vraag wordt gesteld met het doel betrokkenen herinneren aan eerder gedane uitspraken. Hoe lang kent u elkaar ook al weer? Terwijl betrokkenen dat in een eerdere sessie al hebben gemeld. Dit type vragen kan relativerend werken of betrokkenen dwingen tot nadenken over hetgeen zij naar voren hebben gebracht.
Supervisie
Bij supervisie begeleidt een supervisor een professional bij een individueel leertraject. Volgens een bepaalde systematiek wordt ingegaan op de persoonlijke leervragen met betrekking tot het werk. Supervisie helpt beginnende beroepsbeoefenaren bij hun persoonlijke ontwikkeling en ervaren werkers om hun handelen te verbeteren.
SWOT – analyse
Een methode om een goed beeld van de mogelijkheden en beperkingen van een organisatie te verwerven. In zo’n analyse wordt gestructureerd aandacht besteed aan de sterke en zwakke punten ( intern) en de kansen en de bedreigingen ( extern).
SWOT staat voor: Strengths, Weaknesses, Opportunities en Threats.
Stichting Geschillen Oplossing Automatisering. Deze Stichting houdt zich bezig met mediations in de ICT-wereld en weet zich gesteund door relevante organisaties en instellingen, die in directe zin met de informatie- en communicatietechnologie te maken hebben. Zie ook www.sgoa.org.
SMART
Specifiek, Meetbaar, Aanvaardbaar, Realistisch en Tijdgebonden. De criteria waaraan de afspraken moeten voldoen, zoals die uiteindelijk worden verwoord in de vaststellingsovereenkomst .
Spiegelende vraag
Onder een spiegelende vraag wordt een vraag verstaan waarbij de mediator de cliënt(en) letterlijk de spiegel voorhoudt door weer te geven wat zij zojuist gezegd hebben. Doet de mediator dit correct dan zal hierop een ja moeten volgen. Bijv. Dus u bent niet tevreden over de gang van zaken?; nadat een cliënt zijn ongenoegen over de gang van zaken heeft uitgesproken. Nut van deze vraag is dat de cliënt zich gehoord voelt. Door Prein wordt deze vraag ook wel de ‘checkvraag’ genoemd, je checkt of je het als luisteraar goed hebt begrepen.
Stichting Tuchtrechtspraak Mediators
Als een cliënt ontevreden is over de wijze waarop een mediator zijn werk heeft gedaan kan hij een klacht indienen bij het MFN. Lukt het niet de klacht in der minne op te lossen dan bestaat er de mogelijkheid bij de Stichting een zaak tuchtrechtelijk aanhangig te maken. Basis voor de behandeling zijn de gedragsregels voor de MfN-registermediators. Getoetst wordt of de mediator daar al dan niet mee in strijd heeft gehandeld. Er is een mogelijkheid van hoger beroep bij het College van Beroep.
Stichting Geschillencommissie Consumentenzaken
Deze Stichting heeft voor veel branches in de consumentenmarkt bindende advies procedures geregeld, die via algemene voorwaarden dan wel standaardcontracten van toepassing zijn op alle contracten van de aangesloten verenigingen. In dit kader wordt steeds vaker ook een mediationclausule opgenomen, waarin wordt bepaald dat in geval van een geschil betrokkenen eerst zullen trachten dit via mediation op te lossen.
Stijlindex van Krivis & McAdoo
Deze stijlindex geeft in de Mediation Classification Index ( MCI) een verdeling van de volgende stijlen. Evaluerend – smal; Evaluerend – breed; Faciliterend – smal en faciliterend breed. Hierbij wordt onderscheid gemakt tussen de hoofdlijnen faciliterend en evaluerend, waarbij faciliterend staat voor het betrokkenen louter behulpzaam zijn bij het zelf oplossen van de problemen en evaluerend voor het ook inhoudelijk meedenken over mogelijkheden het probleem op te lossen. In beide hoofdstromingen kan je al dan niet verder gaan.
Naast deze stijlen bestaan ook andere stijlen zoals de transformatieve, narratieve en oplossingsgerichte stijl
Strategisch conflictmanagement
Hierbij wordt de partij bij wie het ongenoegen bestaat gecoacht in het beheersen en het hanteerbaar maken van het probleem en in het vinden van wegen voor doelmatige oplossingen daarvan. Wordt met name toegepast bij een conflict dat nog niet manifest is geworden.
Strategische vraag
Een strategische vraag wordt gesteld met het doel betrokkenen herinneren aan eerder gedane uitspraken. Hoe lang kent u elkaar ook al weer? Terwijl betrokkenen dat in een eerdere sessie al hebben gemeld. Dit type vragen kan relativerend werken of betrokkenen dwingen tot nadenken over hetgeen zij naar voren hebben gebracht.
Supervisie
Bij supervisie begeleidt een supervisor een professional bij een individueel leertraject. Volgens een bepaalde systematiek wordt ingegaan op de persoonlijke leervragen met betrekking tot het werk. Supervisie helpt beginnende beroepsbeoefenaren bij hun persoonlijke ontwikkeling en ervaren werkers om hun handelen te verbeteren.
SWOT – analyse
Een methode om een goed beeld van de mogelijkheden en beperkingen van een organisatie te verwerven. In zo’n analyse wordt gestructureerd aandacht besteed aan de sterke en zwakke punten ( intern) en de kansen en de bedreigingen ( extern).
SWOT staat voor: Strengths, Weaknesses, Opportunities en Threats.
t
Tactiek
Een term ontleend aan de krijgskunde die veelal de betekenis heeft van goed doordacht te werk gaan om een doel te bereiken. In mediation worden wel tactieken ingezet om een bestaande machtsbalans te beïnvloeden.
Tegenoverdracht
Er bestaat in de hulpverlening een systeem van overdracht en tegenoverdracht. Bepaald gedrag of gedragspatronen worden herkend vanuit het eigen verleden. Wanneer men daar als mediator op reageert vanuit dat (onverwerkte) verleden dan spreek je van tegenoverdracht.
Thomas & Kilman
In het model van Thomas & Kilman wordt weergegeven op welke wijze men met conflicten om kan gaan. Daarbij wordt gebruik gemaakt van twee assen. Op de ene as wordt het eigenbelang, of wel het resultaat, op de andere as het belang van de ander, of wel de relatie afgezet. De situatie bepaalt vaak welke stijl men hanteert, in noodgevallen bijvoorbeeld zal men snel besluiten moeten nemen. Terwijl in andere gevallen samenwerking de beste stijl kan zijn.
Transactionele Analyse
Theorie bedacht door Eric Berne. Zijn theorie stelt dat alles wat zich in de therapeutische relatie afspeelt voor vijftig procent gezien kan worden als gevolg van wat de therapeut doet. Uitgangspunt is het gegeven dat de menselijke persoonlijkheid gezien kan worden als een verzameling neigingen, verlangens, gewoonten, vooroordelen, verstandelijke besluiten, emoties etc. Vervolgens kan onderscheid worden gemaakt tussen verschillende ik – toestanden t.w.: kritische/zorgende ouder; volwassene; aangepast/vrij kind. Tenslotte kan geanalyseerd worden op welk niveau er gecommuniceerd wordt.
Een term ontleend aan de krijgskunde die veelal de betekenis heeft van goed doordacht te werk gaan om een doel te bereiken. In mediation worden wel tactieken ingezet om een bestaande machtsbalans te beïnvloeden.
Tegenoverdracht
Er bestaat in de hulpverlening een systeem van overdracht en tegenoverdracht. Bepaald gedrag of gedragspatronen worden herkend vanuit het eigen verleden. Wanneer men daar als mediator op reageert vanuit dat (onverwerkte) verleden dan spreek je van tegenoverdracht.
Thomas & Kilman
In het model van Thomas & Kilman wordt weergegeven op welke wijze men met conflicten om kan gaan. Daarbij wordt gebruik gemaakt van twee assen. Op de ene as wordt het eigenbelang, of wel het resultaat, op de andere as het belang van de ander, of wel de relatie afgezet. De situatie bepaalt vaak welke stijl men hanteert, in noodgevallen bijvoorbeeld zal men snel besluiten moeten nemen. Terwijl in andere gevallen samenwerking de beste stijl kan zijn.
Transactionele Analyse
Theorie bedacht door Eric Berne. Zijn theorie stelt dat alles wat zich in de therapeutische relatie afspeelt voor vijftig procent gezien kan worden als gevolg van wat de therapeut doet. Uitgangspunt is het gegeven dat de menselijke persoonlijkheid gezien kan worden als een verzameling neigingen, verlangens, gewoonten, vooroordelen, verstandelijke besluiten, emoties etc. Vervolgens kan onderscheid worden gemaakt tussen verschillende ik – toestanden t.w.: kritische/zorgende ouder; volwassene; aangepast/vrij kind. Tenslotte kan geanalyseerd worden op welk niveau er gecommuniceerd wordt.
u
Ui
Beeld dat is ontwikkeld door Ury en Fisher van de Harvard University te Amerika om aan te geven dat de mediator het probleem laag voor laag pelt, zoals met de rokken van een ui. Steeds gaat er een laag af tot men tot de kern komt.
Uitsluiting van aansprakelijkheid
Artikel in het MFN Reglement sluit de aansprakelijkheid van de mediator volledig uit. In de praktijk heeft een dergelijke bepaling weinig werking.
Uitvergroten
Met uitvergroten wordt een interventie bedoeld die de mediator inzet op bepaalde delen uit iemands verhaal te lichten, om daar dieper op in te gaan, of bewust meer nadruk op te leggen. Hij kan dat doen op het moment dat iemand langdurig stil blijft staan bij ogenschijnlijk – wellicht ook in de ogen van de ander - futiele zaken, die van mogelijk cruciaal belang zijn. Ook voorzichtige excuses of kleine stapjes voorwaarts kunnen door de mediator worden “ingelijst”, of uitvergroot: door bijvoorbeeld letterlijk te herhalen.
Uurtarief
Het uurtarief van de mediator varieert sterk. Van gratis in de sfeer van buurtbemiddeling tot €500,00 per uur voor een topmediator werkzaam in de zakelijke omgeving.
Veelal wordt aangesloten bij hetgeen in de desbetreffende beroepsgroep waartoe iemand behoort gebruikelijk is. Gemiddeld liggen de tarieven tussen de € 100 en € 200 uur per uur. Als iemand een mediator zoekt is het raadzaam ook te informeren naar het uurtarief.
Uitvoerbaarheid bij voorbaat
Een uitspraak van de rechter die, ondanks de mogelijkheid van hoger beroep uitvoerbaar is bij voorbaat wil zeggen dat de rechterlijke uitspraak meteen executabel is. Er treedt derhalve geen schorsende werking in.
UWV
Het UWV is de Uitkeringsorganisatie WerknemersVerzekeringen. Het UWV voert de werknemersverzekeringen uit zoals: de werknemersverzekeringen bij ziekte (ZW),bij werkloosheid (WW) en bij arbeidsongeschiktheid (WAO, WIA, Wajong, WAZ) en de uitkeringen bij zwangerschap, adoptie en pleegzorg (WAZO).
Beeld dat is ontwikkeld door Ury en Fisher van de Harvard University te Amerika om aan te geven dat de mediator het probleem laag voor laag pelt, zoals met de rokken van een ui. Steeds gaat er een laag af tot men tot de kern komt.
Uitsluiting van aansprakelijkheid
Artikel in het MFN Reglement sluit de aansprakelijkheid van de mediator volledig uit. In de praktijk heeft een dergelijke bepaling weinig werking.
Uitvergroten
Met uitvergroten wordt een interventie bedoeld die de mediator inzet op bepaalde delen uit iemands verhaal te lichten, om daar dieper op in te gaan, of bewust meer nadruk op te leggen. Hij kan dat doen op het moment dat iemand langdurig stil blijft staan bij ogenschijnlijk – wellicht ook in de ogen van de ander - futiele zaken, die van mogelijk cruciaal belang zijn. Ook voorzichtige excuses of kleine stapjes voorwaarts kunnen door de mediator worden “ingelijst”, of uitvergroot: door bijvoorbeeld letterlijk te herhalen.
Uurtarief
Het uurtarief van de mediator varieert sterk. Van gratis in de sfeer van buurtbemiddeling tot €500,00 per uur voor een topmediator werkzaam in de zakelijke omgeving.
Veelal wordt aangesloten bij hetgeen in de desbetreffende beroepsgroep waartoe iemand behoort gebruikelijk is. Gemiddeld liggen de tarieven tussen de € 100 en € 200 uur per uur. Als iemand een mediator zoekt is het raadzaam ook te informeren naar het uurtarief.
Uitvoerbaarheid bij voorbaat
Een uitspraak van de rechter die, ondanks de mogelijkheid van hoger beroep uitvoerbaar is bij voorbaat wil zeggen dat de rechterlijke uitspraak meteen executabel is. Er treedt derhalve geen schorsende werking in.
UWV
Het UWV is de Uitkeringsorganisatie WerknemersVerzekeringen. Het UWV voert de werknemersverzekeringen uit zoals: de werknemersverzekeringen bij ziekte (ZW),bij werkloosheid (WW) en bij arbeidsongeschiktheid (WAO, WIA, Wajong, WAZ) en de uitkeringen bij zwangerschap, adoptie en pleegzorg (WAZO).
v
Vaststellingsovereenkomst
Volgens artikel 7:900 BW is een vaststellingsovereenkomst een specifieke overeenkomst en wel omdat in deze overeenkomst betrokkenen zich binden jegens elkaar aan een vaststelling ter beëindiging van een geschil of ter voorkoming van onzekerheid of geschil.
Vertragen
Een van de interventies die de mediator toepast is vertragen, of temporiseren. Bijvoorbeeld door samen te vatten, wat als doel kan hebben dat de cliënten zich nogmaals realiseren wat zij gezegd hebben, en wat zij gehoord hebben. Door het proces te vertragen, kan worden ingezoomd op dat deel van de communicatie waardoor het conflict in stand blijft.
Voorbereiding
De voorbereiding van de mediator bestaat daaruit dat hij betrokkenen voorziet van de juiste informatie en ervoor zorgt dat zij op een veilige en neutrale plek in gesprek kunnen gaan. Om zich “dom, lui en dakloos” op te kunnen stellen zal de mediator voor aanvang van het gesprek zijn hoofd “leeg” moeten maken..
Volgens artikel 7:900 BW is een vaststellingsovereenkomst een specifieke overeenkomst en wel omdat in deze overeenkomst betrokkenen zich binden jegens elkaar aan een vaststelling ter beëindiging van een geschil of ter voorkoming van onzekerheid of geschil.
Vertragen
Een van de interventies die de mediator toepast is vertragen, of temporiseren. Bijvoorbeeld door samen te vatten, wat als doel kan hebben dat de cliënten zich nogmaals realiseren wat zij gezegd hebben, en wat zij gehoord hebben. Door het proces te vertragen, kan worden ingezoomd op dat deel van de communicatie waardoor het conflict in stand blijft.
Voorbereiding
De voorbereiding van de mediator bestaat daaruit dat hij betrokkenen voorziet van de juiste informatie en ervoor zorgt dat zij op een veilige en neutrale plek in gesprek kunnen gaan. Om zich “dom, lui en dakloos” op te kunnen stellen zal de mediator voor aanvang van het gesprek zijn hoofd “leeg” moeten maken..
w
Waardenconflict
Een waarde wordt gekenmerkt als een abstracte opvatting van het goede, het juiste het rechtvaardige en het deugdzame. Een conflict over waarden is lastig op te lossen, denk maar aan de problemen wanneer de waarde van vrijheid van meningsuiting botst met die van vrijheid van godsdienst.
Waarheidsvinding
Juristen gaan bij het oplossen van conflicten vaak op zoek naar de “waarheid”, met behulp van juridisch relevante feiten wordt het verleden als het ware gereconstrueerd. De mediator gaat ervan uit dat eenieder de waarheid spreekt, met andere woorden eenieder heeft zijn eigen (gepercipieerde) waarheid. Het is niet de rol van de mediator om op zoek te gaan naar de (absolute) waarheid. Zijn taak is betrokkenen te helpen bij hun zoektocht naar de onderliggende belangen en samen met hen te bezien hoe gelet op de onderliggende belangen er gekomen kan worden tot een gemeenschappelijke oplossing. Dus vooral toekomstgericht.
Waarom-vraag
Hoewel de waarom-vraag behoort tot de categorie open-vragen, dient toch voorzichtig met deze vraag te worden omgegaan. De vraag: ”waarom heb jij dit gedaan” kan leiden tot het gevoel verantwoording te moeten afleggen. Zeker als daarbij de toonzetting ook nog zodanig is dat het gevoel van verantwoording af te moeten leggen wordt versterkt. Beter is het dan de vraag te herformuleren in bijv. :”wat waren uw overwegingen etc.”
Wie begint
Nadat de mediationovereenkomst is getekend krijgen betrokkenen de gelegenheid hun kant ( hun zijde van de piramide) toe te lichten.
Het is alsdan meteen belangrijk zich als onpartijdig mediator te gedragen en bijv. niet de in zijn ogen zwakkere partij het eerst het woord te geven. De mediator laat ook dit punt uitdrukkelijk over aan betrokkenen. Hij kijkt als het ware neutraal naar boven als hij de vraag stelt: ”wie van u wil beginnen”?
Weerstand
In een mediation is het belangrijk eventuele weerstand in de zin van verzet, iets niet willen, bespreekbaar te maken. Weerstand kan zowel voor de mediation als tijdens de mediation een belangrijke rol spelen. Lukt het de mediator de weerstand als zodanig voor beide betrokkenen inzichtelijk te maken dan is hij al een grote stap op weg naar een succesvolle afronding.
Weigering
Mag iemand weigeren aan mediation deel te nemen? Het antwoord is hierop een volmondig ja. Mediation heeft alleen kans van slagen als men oprecht bereid is om naar een oplossing te zoeken. Ook als vooraf overeengekomen is om bij problemen naar een mediator te gaan (met een zogenaamde mediationclausule) kan men toch rechtstreeks naar de rechter stappen wanneer men mediation niet opportuun acht.
Wet Melding ongebruikelijke transacties (Wet Mot)
Deze wet verplicht de dienstverlener ongebruikelijke transacties meteen aan de overheid te melden. Daarbij geldt dat hierover de cliënten niet mogen worden ingelicht. Tot nu toe geldt dat de mediator niet als een dienstverlener als bedoeld in deze wet wordt gezien.
Wet identificatie bij dienstverlening (Wid)
Dienstverleners moeten vragen naar een bewijs ten aanzien van de identiteit van de gespreksdeelnemer. Hoewel er voor een mediator (nog) geen verplichting is, kan het in bepaalde situaties zinvol zijn na te gaan of de deelnemers aan de mediation ook daadwerkelijk degenen zijn van wie zij zeggen dat zij zijn.
Wet openbaarheid van bestuur (WOB)
Wanneer er sprake is van een mediation waarbij een overheidsorgaan betrokken is, is het goed te bedenken dat een dergelijk overheidsorgaan heeft te voldoen aan de eisen die de WOB stelt. Hierdoor kunnen bijvoorbeeld stukken uitgewisseld tijdens een mediation openbaar gemaakt moeten worden op basis van deze wet, terwijl betrokkenen uitdrukkelijk geheimhouding naar elkaar toe hebben beloofd. Dit is een gevolg van het voorschrift voortvloeiende uit deze wet dat de uitoefening van de bestuursbevoegdheid van bestuursorganen in het openbaar dient te gebeuren.
Wilsgebreken
Gebreken in de wil (veroorzaakt bijvoorbeeld door dwang, dwaling en / of bedrog) van een persoon, die het tot stand komen van de wilsovereenstemming d.w.z. toestemming om een overeenkomst te sluiten beletten.
World Mediation Forum
Het World Mediation Forum ( WMF) zie ook www.mediate.com is een wereldwijd opererende organisatie. Het WMF is opgericht in Dublin, Ierland en beoogt het ontwikkelen en uitwisselen van kennis met betrekking tot mediation te stimuleren.
Een waarde wordt gekenmerkt als een abstracte opvatting van het goede, het juiste het rechtvaardige en het deugdzame. Een conflict over waarden is lastig op te lossen, denk maar aan de problemen wanneer de waarde van vrijheid van meningsuiting botst met die van vrijheid van godsdienst.
Waarheidsvinding
Juristen gaan bij het oplossen van conflicten vaak op zoek naar de “waarheid”, met behulp van juridisch relevante feiten wordt het verleden als het ware gereconstrueerd. De mediator gaat ervan uit dat eenieder de waarheid spreekt, met andere woorden eenieder heeft zijn eigen (gepercipieerde) waarheid. Het is niet de rol van de mediator om op zoek te gaan naar de (absolute) waarheid. Zijn taak is betrokkenen te helpen bij hun zoektocht naar de onderliggende belangen en samen met hen te bezien hoe gelet op de onderliggende belangen er gekomen kan worden tot een gemeenschappelijke oplossing. Dus vooral toekomstgericht.
Waarom-vraag
Hoewel de waarom-vraag behoort tot de categorie open-vragen, dient toch voorzichtig met deze vraag te worden omgegaan. De vraag: ”waarom heb jij dit gedaan” kan leiden tot het gevoel verantwoording te moeten afleggen. Zeker als daarbij de toonzetting ook nog zodanig is dat het gevoel van verantwoording af te moeten leggen wordt versterkt. Beter is het dan de vraag te herformuleren in bijv. :”wat waren uw overwegingen etc.”
Wie begint
Nadat de mediationovereenkomst is getekend krijgen betrokkenen de gelegenheid hun kant ( hun zijde van de piramide) toe te lichten.
Het is alsdan meteen belangrijk zich als onpartijdig mediator te gedragen en bijv. niet de in zijn ogen zwakkere partij het eerst het woord te geven. De mediator laat ook dit punt uitdrukkelijk over aan betrokkenen. Hij kijkt als het ware neutraal naar boven als hij de vraag stelt: ”wie van u wil beginnen”?
Weerstand
In een mediation is het belangrijk eventuele weerstand in de zin van verzet, iets niet willen, bespreekbaar te maken. Weerstand kan zowel voor de mediation als tijdens de mediation een belangrijke rol spelen. Lukt het de mediator de weerstand als zodanig voor beide betrokkenen inzichtelijk te maken dan is hij al een grote stap op weg naar een succesvolle afronding.
Weigering
Mag iemand weigeren aan mediation deel te nemen? Het antwoord is hierop een volmondig ja. Mediation heeft alleen kans van slagen als men oprecht bereid is om naar een oplossing te zoeken. Ook als vooraf overeengekomen is om bij problemen naar een mediator te gaan (met een zogenaamde mediationclausule) kan men toch rechtstreeks naar de rechter stappen wanneer men mediation niet opportuun acht.
Wet Melding ongebruikelijke transacties (Wet Mot)
Deze wet verplicht de dienstverlener ongebruikelijke transacties meteen aan de overheid te melden. Daarbij geldt dat hierover de cliënten niet mogen worden ingelicht. Tot nu toe geldt dat de mediator niet als een dienstverlener als bedoeld in deze wet wordt gezien.
Wet identificatie bij dienstverlening (Wid)
Dienstverleners moeten vragen naar een bewijs ten aanzien van de identiteit van de gespreksdeelnemer. Hoewel er voor een mediator (nog) geen verplichting is, kan het in bepaalde situaties zinvol zijn na te gaan of de deelnemers aan de mediation ook daadwerkelijk degenen zijn van wie zij zeggen dat zij zijn.
Wet openbaarheid van bestuur (WOB)
Wanneer er sprake is van een mediation waarbij een overheidsorgaan betrokken is, is het goed te bedenken dat een dergelijk overheidsorgaan heeft te voldoen aan de eisen die de WOB stelt. Hierdoor kunnen bijvoorbeeld stukken uitgewisseld tijdens een mediation openbaar gemaakt moeten worden op basis van deze wet, terwijl betrokkenen uitdrukkelijk geheimhouding naar elkaar toe hebben beloofd. Dit is een gevolg van het voorschrift voortvloeiende uit deze wet dat de uitoefening van de bestuursbevoegdheid van bestuursorganen in het openbaar dient te gebeuren.
Wilsgebreken
Gebreken in de wil (veroorzaakt bijvoorbeeld door dwang, dwaling en / of bedrog) van een persoon, die het tot stand komen van de wilsovereenstemming d.w.z. toestemming om een overeenkomst te sluiten beletten.
World Mediation Forum
Het World Mediation Forum ( WMF) zie ook www.mediate.com is een wereldwijd opererende organisatie. Het WMF is opgericht in Dublin, Ierland en beoogt het ontwikkelen en uitwisselen van kennis met betrekking tot mediation te stimuleren.
x
Xantippe
Xantippe was de vrouw van Socrates en deze naam staat nu volgens van Dale voor een boze kijfachtig wijf. In de mediation kan het - als het geen karaktertrek is - een signaal zijn dat er sprake is van grote emotie.
Xantippe was de vrouw van Socrates en deze naam staat nu volgens van Dale voor een boze kijfachtig wijf. In de mediation kan het - als het geen karaktertrek is - een signaal zijn dat er sprake is van grote emotie.
y
Yin en Yang
Het gaat hier om het evenwicht tussen het mannelijke ( Yang ) en het vrouwelijke (Yin) in een mens.
Yup
Young Urban Professional. Ook wel mensen van deze tijd, alles moet snel, efficiënt en tiptop geregeld worden. In een mediation vaak gekenmerkt door korte lontjes en weinig geduld.
Het gaat hier om het evenwicht tussen het mannelijke ( Yang ) en het vrouwelijke (Yin) in een mens.
Yup
Young Urban Professional. Ook wel mensen van deze tijd, alles moet snel, efficiënt en tiptop geregeld worden. In een mediation vaak gekenmerkt door korte lontjes en weinig geduld.
z
Zeven blunders met e-mailverkeer
Dat e-mailverkeer hevig escalerend kan werken kunt u lezen in onderstaande zeven blunders:
Zeven fasen van een mediation
Elk mediationproces verloopt in principe volgens een vast basispatroon.
De 7 fasen zijn:
Zichthoek
Hoek waaruit de mediator beide betrokkenen goed kan waarnemen. Daarbij gaat het met name om de non-verbale communicatie van beide betrokkenen.
ZOPA
Zone Of Potential Agreement.
Gebied waarbinnen betrokkenen elkaar bij onderhandelingen kunnen naderen. Is een dergelijk gebied niet aanwezig dan kunnen betrokkenen geen overeenstemming bereiken.
Dat e-mailverkeer hevig escalerend kan werken kunt u lezen in onderstaande zeven blunders:
- Heftig reageren
Een mail schiet u in het verkeerde keelgat en u dient de afzender direct van repliek. U zult niet de eerste zijn die een ware e-mailoorlog ontketent door klakkeloos uw mening te verkondigen. Zaken zijn misschien niet zo onaardig bedoeld als u ze leest en dat geldt ook voor de persoon die uw e-mails ontvangt. Onthoud dat lichaamstaal, intonatie en volume ontbreekt en dat de ontvanger niet kan zien hoe de zender iets bedoelt. - Grapjes maken
Kleine prikjes, steekjes en andersoortige onschuldige grapjes kunnen binnen een mum van tijd uitdraaien op een flinke ruzie. Het succes van een grap valt of staat niet alleen met de juiste timing, maar ook met de juiste toon en lichaamstaal. Deze twee laatste aspecten ontbreken juist bij e-mail. Dit betekent dat wanneer u een grap maakt, u het risico loopt dat de ontvanger deze niet als zodanig opvat. Zelfs wanneer u een smiley gebruikt kan de ontvanger dit nog opvatten als cynisch of sarcastisch. - Pijnlijke typefouten
Vergis u niet in de ellende die u kunt veroorzaken door een typefout die niet als zodanig wordt herkend. Zo zult u niet de eerste zijn die een toolkit verzendt en daarbij in plaats van een i een u typt (want die zit ernaast). Of wat dacht u van de klassieker: Er zal het een en ander aan je gedrag moeten veranderen hier, waarbij de i in het woord 'hier' ditmaal per ongeluk wordt vervangen door een o, die er wederom naast zit. Zelfs de kleinste typefout kan resulteren in een onaangename situatie en misschien zelfs ruzie. - Vertrouwelijke teksten naar de verkeerde
Het kopiëren en plakken van tekst kan u een hoop tijd besparen. Maar wie niet oppast stuurt een vertrouwelijke tekst naar een persoon die daar helemaal niets mee te maken heeft, of die daar z'n voordeel mee zou kunnen doen. Met name de reply to all toets heeft nogal eens mails naar de verkeerde tot gevolg. - Roddelen
U zou niet de eerste zijn die de e-mail stuurt naar de persoon over wie de mail juist gaat. - Ongevraagde informatie verzenden
Kettingbrieven komen ook op de werkvloer voor: e-mails die u door moet sturen naar zoveel mogelijk mensen. Een vergelijkbare variant zijn de e-mails waarin u wordt gewaarschuwd voor een gevaarlijk virus dat uw hele harde schijf wist. Dit soort mails zijn in 99 procent van de gevallen onzin. Wanneer u ze doorstuurt naar andere mensen kan dat als vervelend worden ervaren. - CAPS LOCK!!!
WAT? Het gebruik van hele woorden of zinnen in hoofdletters is het webequivalent van schreeuwen.
Zeven fasen van een mediation
Elk mediationproces verloopt in principe volgens een vast basispatroon.
De 7 fasen zijn:
- voorbereiding
- opening
- exploratie
- draai - en categorisatie
- onderhandeling
- afronding
- afsluiting
Zichthoek
Hoek waaruit de mediator beide betrokkenen goed kan waarnemen. Daarbij gaat het met name om de non-verbale communicatie van beide betrokkenen.
ZOPA
Zone Of Potential Agreement.
Gebied waarbinnen betrokkenen elkaar bij onderhandelingen kunnen naderen. Is een dergelijk gebied niet aanwezig dan kunnen betrokkenen geen overeenstemming bereiken.
Contactinformatie
Bel ons gerust
|
|
secretariaat@mediation.nl |
Telefoon |
033 - 422 82 85 |
adres |
Koningin Wilhelminalaan 21
3818 HN te Amersfoort |